మన తెలుగు

[ క్రితం నెలలో ఈ వ్యాసం ద్వారా పాఠకులకు రెండు ప్రశ్నలు వేసాము. వాటిలో దేనికీ జవాబు రాలేదు. మొదటి ప్రశ్న ఈ విధంగా వుంది: తిలాపాపం అనే సమాసం / పదబంధం సరైనదేనా? అదేవిధంగా ఆరాధనభావం సరైనదా, లేక ఆరాధనాభావం కరెక్టా? అసలు రెండు పదాలతో ఒక సమాసాన్ని తయారు చేసేటప్పుడు మొదటి పదంలోని చివరి అక్షరానికి యెప్పుడు దీర్ఘం వస్తుంది, యెప్పుడు రాదు? దీనికి జవాబేమిటంటే, తిలాపాపం తప్పు, తిలపాపం సరైనది. ఒక సమాసం కోసం రెండు పదాలను వాడుతున్నప్పుడు, పూర్వపదం (మొదటి పదం) స్త్రీలింగమైనప్పుడు దాని చివరి అక్షరానికి దీర్ఘం వస్తుంది. అది పుంలింగమైతే దీర్ఘం రాదు. ఆ పదం ఒకవేళ…
పూర్తిగా »

రమేష్ కుమార్, సురేష్ రెడ్డి. పేర్లను కొందరు ఇలా రాసుకోవటం అరుదేం కాదు. కాని అవి తప్పులు. ఎందుకంటే ఆ పేర్లలోని ఉత్తర పదాలు ‘ఈశుడు’కు చెందినవి.
రమ + ఈశుడు = రమేశుడు. సుర + ఈశుడు = సురేశుడు. కనుక రమేశ్, సురేశ్ అని రాయటమే సవ్యమైనది. అదేవిధంగా కొందరు లతా మంగేష్కర్ అని తప్పుగా రాస్తారు. లతా మంగేశ్కర్ అనేదే రైటు. చలామణిలో ఉన్నంత మాత్రాన పదాలు తప్పులు కాకుండా పోవు! ‘చెలామణి’ అటువంటిదే! చలామణీ, చలావణీ కూడా సరైనవే అని ప్రామాణిక నిఘంటువుల్లో చెప్పబడింది. చెండాలము, చెంద్రుడు, చెరించు అని కూడా రాస్తారు చాలా మంది. ఇవన్నీ తప్పులే. ‘చె’…
పూర్తిగా »

ఒక మాస్టారు విద్యార్థితో “ఒరేయ్, సరైన ఉచ్ఛారణ నేర్చుకోరా” అన్నాడనుకోండి. అప్పుడు ఆ మాస్టారుకే సరైన ఉచ్చారణ తెలియదనుకోవాలి. ఉచ్చారణను ఉచ్ఛారణ అని తప్పుగా ఉచ్చరించటం చాలా మంది విద్యాధికులు చేసే పొరపాటు (పొరబాటు కాదు). ఆంగ్లంలో కూడా ఈ ఉచ్చారణ అన్న పదానికి సంబంధించిన సరైన ఉచ్చారణ తెలియక చాలా మంది పప్పులో కాలు వేస్తుంటారు. ఉచ్చరించటంను ఆంగ్లంలో ప్రొనౌన్స్ (Pronounce) అంటాము. కాని ఉచ్చారణను మాత్రం ప్రొనౌన్సియేషన్ (Pronounciation) అనకూడదు, ప్రొనన్సియేషన్ (Pronunciation) అనాలి.

కొన్ని పదాలను కొందరు సరిగ్గానే రాస్తారు కాని వాటిని ఉచ్చరించటం లోనే పొరపాటు చేస్తారు. ‘విద్యార్థులు’కు బదులు విధ్యార్థులు అని ఉచ్చరిస్తారు. అదేవిధంగా ‘అధ్యాపకులు’కు…
పూర్తిగా »

కొన్నిసార్లు సవర్ణ దీర్ఘ సంధికి బదులు గుణసంధి అయిన పదాలను తప్పుగా వాడటం జరుగుతుంది.
ఉదా: భానోదయము. ఇది తప్పు. భాను + ఉదయము = భానూదయము అవుతుంది. అదేవిధంగా గురు + ఉత్తముడు = గురూత్తముడు (గురోత్తముడు కాదు). కాని చాముండీశ్వరి తప్పు. చాముండేశ్వరి అనేదే సరైన పదం. పార్వతికి ఉన్న పేర్లలో చాముండ ఒకటి (చాముండి కాదు). కనుక చాముండ + ఈశ్వరి = చాముండేశ్వరి అవుతుంది. ఇది గుణసంధి. శనిదేవుణ్ని శనీశ్వరుడు అనటం సరి కాదు. శనైశ్చరుడు అనటమే సరైనది. వ్యాకరణపరంగా శని + ఈశ్వరుడు = శనీశ్వరుడు (సవర్ణదీర్ఘ సంధి) సరైనదే. కాని శనైశ్చరుడు అన్న…
పూర్తిగా »

ఆచారాలను పాటించక తాగుడు వంటి దురలవాట్లకు బానిస అయినవాణ్ని కొందరు భ్రష్ఠుడు అనడం కద్దు. కాని ఆ పదం తప్పు. భ్రష్టుడు అన్నదే సరైన పదం. కాని కుటుంబంలోని పెద్ద కొడుకును జ్యేష్ఠుడు, మేలిమి పొందినవాణ్ని శ్రేష్ఠుడు అనటమే రైటు. జ్యేష్టుడు, శ్రేష్టుడు అనేవి తప్పు పదాలు. “కొడవటిగంటి కుటుంబరావు గారి వాక్య నిర్మాణంలో నిర్దిష్ఠత ఉంటుంది” అని ఒక సాహిత్యసభలో ఎవరైనా చదివారనుకోండి. ఆ వాక్యంలో భాషాదోషం ఉన్న విషయాన్ని గుర్తు పట్టాలి మనం. నిర్దిష్టతకు బదులు నిర్దిష్ఠత అని రాయటం మరి భాషాదోషమే కదా. కొందరు నిర్దుష్టత అని రాస్తారు. అది కూడా తప్పే అని గ్రహించాలి.

‘ఠ’ వత్తుకు బదులు ‘ట’…
పూర్తిగా »

తెలుగు భాషాప్రయోగంలో అత్యంత ప్రవీణులం, నిష్ణాతులం అయితే తప్ప మనం రాసే, మాట్లాడే భాష పూర్తి దోషరహితంగా ఉండే అవకాశం లేదు. అయితే భాష బాగా తెలిసినవాళ్లు రాసేదాంట్లో, మాట్లాడే దాంట్లో స్ఖాలిత్యాలు (తప్పులు) చాలా తక్కువగా ఉండి, భాష సరిగ్గా రానివాళ్లు రాసేదాంట్లో ఎక్కువ తప్పులుండటం మనం సాధారణంగా గమనించ గలిగే విషయం. పాఠకులు తమ తెలుగు భాషను మెరుగు పరచుకోవటానికి ఉపయుక్తంగా ఉండేలా నెలనెలా కొన్ని ఉదాహరణల సహాయంతో విశదపరచటమే ఈ శీర్షిక ముఖ్యోద్దేశం. మనం ఉపయోగించే భాష సాధారణ సందర్భాల్లో శిష్టముగా ఉండటం అవసరం. దీన్నే శిష్ట వ్యావహారికం/శిష్ట వ్యవహారికం అంటున్నాము. అది గ్రాంథికమై ఉండాలన్న నియమం లేదు. అయితే…
పూర్తిగా »