చలువ పందిరి

ప్రేమను ప్రేమగానే ఉండనీ.. ఏ పేరునీ ఆపాదించకు

ఏప్రిల్ 2013

అశుతోష్ ముఖర్జీ రాసిన “నర్స్ మిత్ర” అనే బెంగాలి కథను 1959లో దర్శకుడు అసిత్ సేన్ “Deep jwele jaai” పేరుతో బెంగాలి సినిమాగా తీసారు. “సుచిత్రా సేన్” నాయిక. అదే చిత్రాన్ని 1969లో “ఖామోషీ” పేరుతో అసిత్ సేన్ హిందీలో రీమేక్ చేసారు. వహీదారెహ్మాన్, రాజేష్ ఖన్నా ముఖ్య పాత్రల్లో నటించారు…లేదు లేదు జీవించారు. ఇదే సినిమాను తెలుగులో 1960లోనే “చివరకు మిగిలేది” పేరుతో “గుత్తా రామినీడు” గారు తీశారు. ఇందులో నాయిక పాత్రను బెంగాలీ, హిందీ నటీమణులకన్నా మన సావిత్రి అత్యద్భుతంగా పోషించిందని అంతా అంటారు. ప్రియురాలికి దూరమై మానసికరోగిగా మారిన ఒక ప్రముఖ రచయితను ఒక నర్స్ ఎలా మామూలు మనిషిగా మార్చింది అన్నది కథాంశం. విధినిర్వహణార్థం రోగికి పరిచర్యలు చేసే నర్సులు కూడా మనుషులేనని, వాళ్ళకూ మనసు ఉంటుందన్న సంగతి మర్చిపోకూడదని ఈ కథ చెప్తుంది ! ఆ సంగతి హాస్పటల్ చీఫ్ మర్చిపోవటం వల్ల సినిమాలో చివరికి నర్సే మానసికరోగిగా మారిపోవటం అనేది కథాపరంగా సముచితమే అయినా భారమైన సత్యమవటం వల్ల మనకు జీర్ణించుకోవటానికి సమయం పడుతుంది. పతాక సన్నివేశం లో “నేను నిజం చెప్తున్నాను.. నేను నటించలేదు.. నేను ఎప్పుడూ నటించలేదు…నేను నటించలేను.. నటించలేను..” అనే రాధ మాటలు, “నాలో ఊపిరున్నంతవరకు నేన్నీకోసం ఎదురుచూస్తాను…” అని అరుణ్ వాగ్దానం, చిట్టచివర్లో కటకటాలతలుపు వెనకాల్నుంచి విలపిస్తూ రాధ నిల్చుండిపోయిన దృశ్యాలు మనసుని మెలిపెడతాయి మరి !

హేమంత్ కుమార్ చిరస్మరణీయమైన నేపథ్యసంగీతాన్ని అందించిన ఈ సినిమాకు ప్రముఖ కవి, గేయ రచయిత “గుల్జార్” రాసిన పాటలు బహుళజనాదరణ పొందాయి. హేమంత్ స్వయంగా పాడిన “తుమ్ పుకార్ లో” హాంటింగ్ మెలొడీ ఐతే, “వో షామ్ కుచ్ అజీబ్ థీ”, “దోస్త్ కహా కోయి తుమ్ సా..” , “ఆజ్ కి రాత్..” అనే చిన్ని కవితాగానం మూడూ కూడా సంగీతపరంగా, సాహిత్యపరంగా ఆకట్టుకుంటాయి. ఇవి కాక ప్రత్యేకంగా చెప్పుకోవల్సినది “హమ్ నే దేఖీ హై.. ” గీతాన్ని గురించి. కథలో రోగి(అరుణ్)కి పూర్వ స్మృతి గుర్తుకు తెచ్చే ప్రయత్నంలో, నర్స్(రాధ) గతంలో అరుణ్ రాసిన ఈ పాటను వినిపిస్తుంది. ఈ పాటలో ప్రేమ యొక్క లక్షణాలను తెలిపే ప్రయత్నం చేస్తాడు కవి.

సినిమాల పుణ్యమా అని ఇవాళ్టిరోజున “ప్రేమ” అంటే యువతీయువకుల మధ్యన మాత్రమే ఏర్పడే బంధమనే అపోహ బలపడిపోయింది. కానీ ప్రేమ అంటే ఇదొక్క బంధమేనా? భగవంతుడికీ భక్తునికీ మధ్యన, ఇద్దరు స్నేహితుల మధ్యన, అన్నదమ్ముల మధ్యన, తండ్రీకూతుళ్ల మధ్యన, తల్లీపిల్లలమధ్యన, రచయితకూ పాఠకుడికీ మధ్యన, నటులకూ అభిమానులకూ మధ్యన.. అందరి మధ్యనా ఉండేదీ ప్రేమే. ఒక్కొక్కరి భావతీవ్రత నిష్పత్తి లో తేడా ఉంటుందేమో కానీ “ప్రేమ” అనే అనుభూతి మాత్రం అంతటా ఒక్కటే. ఇవేమీ కూడా కాక ఒకోసారి ఏ బాంధవ్యం లేకపోయినా, ఏ పరిచయం లేకపోయినా.. ఓ గానం వినో, రచన చదివో, కవిత చదివో, మాటాతీరూ నచ్చో కొందరిపై ప్రేమ ఏర్పడుతుంది. అటువంటి అవ్యాజమైన ప్రేమకి ఏదో పేరునీ, ఏదో రకమైన సంబంధాన్నీ ఆపాదించలేము. అనుభూతికి మాత్రమే అందే అటువంటి ప్రేమ స్వచ్ఛమైనది, మలినం లేనిది. ఇదే భావాన్ని ఈ పాట మనకు తెలుపుతుంది. లతా మంగేష్కర్ పాడిన అపురూపమైన గీతాల్లో ఒకటైన ఈ గీతార్థాన్ని చూద్దామా మరి..

 

“హమ్ నే దేఖీ హై..” వాక్యార్థం:

 

हम ने देखी है उन आँखों की महकती खुशबू

నే చూసాను.. ఆ కన్నుల్లో గుబాళించే పరిమళాన్ని

हाथ से छूके इसे रिश्तों का इल्ज़ाम न दो

దాన్ని చేతితో తాకి సంబంధాల కళంకాన్నివ్వకు

सिर्फ़ एहसास है ये रूह से महसूस करो

ఇది అనుభూతి మాత్రమే.. దీనిని ఆత్మతోనే స్పృశించు

प्यार को प्यार ही रहने दो कोई नाम न दो

ప్రేమను ప్రేమగానే ఉండనీ.. ఏ పేరునీ ఆపాదించకు

हम ने देखी है …

నే చూసాను..

 

భావం: నీ కళ్ళలో పరిమళించే అభిమానాన్ని చూసాను. ఆత్మతో మాత్రమే తాకగల అనుభూతి అది. ఈ అనుభూతికి ప్రాపంచిక సంబంధాలను ఆపాదించి మలినపరచకు. ప్రేమను ప్రేమ గానే ఉండనివ్వు.

 

1చ: प्यार कोई बोल नहीं, प्यार आवाज़ नहीं

ప్రేమ మాట కాదు, ప్రేమ పిలుపు కాదు

एक खामोशी है – सुनती है कहा करती है

ఒక మౌనం – మౌనంగానే వింటుంది, మాటాడుతుంది

ना ये बुझती है ना रुकती है ना ठहरी है कहीं

ఇది నశించిపోదూ, ఎక్కడా ఆగిపోదూ.. నిలిచిపోదూ

नूर की बूँद है – सदियों से बहा करती है

ఇది ఒక కాంతి కిరణం – యుగాల తరబడి ప్రయాణిస్తూనే ఉంటుంది

सिर्फ़ एहसास है ये, रूह से महसूस करो

ఇది అనుభూతి మాత్రమే.. దీనిని ఆత్మతోనే స్పృశించు

प्यार को प्यार ही रहने दो कोई नाम न दो

ప్రేమను ప్రేమగానే ఉండనీ.. ఏ పేరునీ ఆపాదించకు

हम ने देखी है …

నే చూసాను..

 

భావం: మాటల కందని భావన ప్రేమ. మౌనంలోనే సంభాషిస్తుంది. ప్రేమ సర్వవ్యాపి, అక్షరమైనది. ఆత్మతో మాత్రమే తాకగల అనుభూతి అది. ఈ అనుభూతికి ఏ ప్రాపంచిక సంబంధాలనూ ఆపాదించకు. ప్రేమను ప్రేమ గానే ఉండనివ్వు.

 

2చ: मुस्कराहट सी खिली रहती है आँखों में कहीं

చిరునవ్వులా కళ్ళలో ఎక్కడో వికసించే ఉంటుంది

और पलकों पे उजाले से छुपे रहते हैं

కనురెప్పల్లో వెలుగులానూ దాగుంటుంది

होंठ कुछ कहते नहीं, काँपते होंठों पे मगर

పెదవులేమీ పలకవు కానీ వణికే ఆ పెదాలపై..

कितने खामोश से अफ़साने रुके रहते हैं

ఎన్ని మౌనగాథలు దాగి ఉంటాయో

सिर्फ़ एहसास है ये, रूह से महसूस करो

ఇది అనుభూతి మాత్రమే.. దీనిని ఆత్మతోనే స్పృశించు

प्यार को प्यार ही रहने दो कोई नाम न दो

ప్రేమను ప్రేమగానే ఉండనీ.. ఏ పేరునీ ఆపాదించకు

हम ने देखी है …

నే చూసాను..

 

భావం:  కనురెప్పల మాటున వెలుగై, కళ్లతోనే చిరునవ్వులు చిందిస్తుంది ప్రేమ. మౌనంగా ఉన్న పెదవులమాటున ఎన్నో కథలు దాగి ఉంటాయి. ఆత్మతో మాత్రమే తాకగల అనుభూతి అది. ఈ అనుభూతికి ఏ ప్రాపంచిక సంబంధాలనూ ఆపాదించకు. ప్రేమను ప్రేమ గానే ఉండనివ్వు.

 

ఈపాటని ఇక్కడ వినవచ్చు:

http://www.raaga.com/play/?id=3561

 

“ఖామోషీ” సినిమాని ఇక్కడ చూడచ్చు:

http://www.youtube.com/watch?v=de-MNpZ9gyI