వ్యాసాలు

*మినీ బస్సుల ద్వారా గుర్తించిన మార్గాలనుండి రవాణా సేవలు అందిస్తాము.
*మార్గాలను మినీ బస్సుల ద్వారా గుర్తించారా?! కాదే. ఇక్కడ ‘మినీ బస్సుల’ను ‘రవాణా సేవలు’కు వర్తింపజేయాలి. కాని, ‘గుర్తించిన’కు వర్తింపజేశారు. కాబట్టి, ‘గుర్తించిన మార్గాల నుండి మినీ బస్సుల ద్వారా రవాణా సేవలు అందిస్తాము’ అని రాస్తేనే వాక్యం సవ్యంగా ఉంటుంది.

*నయీం సొంత టీవీ చానెల్ ను ఏర్పాటు చేసుకున్నాడు. దానికి సీఈవో గా తనను తొలుత వ్యతిరేకించిన వ్యక్తినే నియమించుకున్నాడు.
*ఈ వాక్యం చెప్తున్నదేమంటే, ఒక వ్యక్తి నయీం చానెల్ కు సీఈవోగా – అంటే సీఈవో హోదాలో – ఉండి నయీంను వ్యతికేకించాడనీ, తర్వాత అతడినే నయీం…
పూర్తిగా »

గమనిక: నా ‘భాషాసవ్యతకు బాటలు వేద్దాం’లో లాగానే ఇందులో కూడా కొన్ని విషయాలు వివాదాస్పదంగా కనిపించవచ్చు పాఠకులకు. ఎంతమాత్రం అయోమయానికి తావివ్వకుండా, వాక్యం పూర్తిగా సంతృప్తికరమైన రూపంలో ఉండేలా పదాలను, అక్షరాలను ఎలా రాయాలనే విషయం గురించి ఒక్కొక్కరికి ఒక్కొక్క రకమైన అభిప్రాయం ఉండే అవకాశముంది. కాబట్టి, ఇందులో చెప్పిందే ఏకైక అంతిమ (Ultimate) రూపమని నిర్ద్వంద్వంగా నొక్కి వక్కాణించడం లేదు. ఏకీభావం కుదరని చోట కొంచెం భిన్నమైన వాక్య, పదరూపాలను అనుసరించవచ్చు.

***

వాక్యాన్ని సరిగ్గా రాయడమనేది చాలా మంది అనుకునేటంత సులభమైన విషయమేం కాదు. ఎందుకంటే, మనం రాసింది నిర్దుష్టంగానే కాక, నిర్దిష్టంగా కూడా ఉండాలి. నిర్దుష్టంగా అంటే భాషాదోషాలు…
పూర్తిగా »

పదాల కచ్చితత్వం పట్ల పట్టింపు ఉన్నవాళ్లకు ఏదైనా పదం తాలూకు సరైన రూపం గురించిన సందేహం వస్తే, దాన్ని నివృత్తి చేసుకునేదాకా అశాంతితో వేగిపోతారు. ఇది సాహితీపరులకు ఉండాల్సిన మంచి లక్షణమని అందరూ ఒప్పుకుంటారనుకుంటాను. భాషకు సంబంధించిన జ్ఞానం బలంగా ఉంటే, అది రచన చేసేవాళ్లకు మంచి పునాదిగా పని చేస్తుందనటంలో అనుమానం లేదు. పదాల కచ్చితత్వాన్ని నిర్ధారణ చేసుకునే క్రమంలో ఎన్నో మలుపులు ఏర్పడవచ్చు, ఎంతో శ్రమ కలుగవచ్చు, ఎంతో కాలం పట్టవచ్చు. ఈ వ్యాసకర్త అటువంటి అశాంతిని ఎదుర్కున్న సందర్భాల్లోంచి కొన్నింటిని పేర్కొని, విపులంగా చర్చించడమే ఈ రచన ముఖ్యోద్దేశం.

మేధోమథనం: మేధోమథనం, మేధోసంపత్తి, మేధోశక్తి మొదలైన పదాలను మనం అచ్చులో తరచుగా…
పూర్తిగా »

నా అభిమాన విషయం వచన కవిత్వమే గాని, ఈ వ్యాసంలో పద్య కవిత్వానికి సంబంధించిన కొన్ని అంశాలు ముచ్చటిస్తాను. తొంభైల్లో అనుకుంటా ఒకసారి పద్యం విషయంలో వచన కవులకి, పద్య కవులకి మధ్య వివాదం నడిచిన సందర్భంలో. చేకూరి రామారావు గారు ఇద్దరికీ సర్దిచెప్పబోయి, ఇరువర్గాల ఆగ్రహానికీ గురయ్యారు. అప్పుడు మిత్రులాయనకి సరదాగా “ఉభయ కవి శత్రువు” అనే బిరుదు నిచ్చారు. అందువల్ల, అటువంటి ప్రయత్నమేదీ ఇక్కడ చెయ్యటం లేదు. వచన కవుల దృష్ట్యా పద్య కవిత్వాన్ని వివరించటం, ఛందోబద్ధమైన పద్య రచనాభ్యాసం, ఆసక్తి వచన కవులకెలా ఉపయోగపడుతుందనే విషయం పరిశీంచటం ఈ వ్యాసం ముఖ్యోద్దేశం.

ఏ విద్యయినా మొదట్లో కొన్ని నియమ నిబంధనలకి లోబడి…
పూర్తిగా »

నాకు పుస్తకాలంటే పిచ్చి ఎప్పుడు ఎలా మొదలయ్యిందో తెలీదు కానీ, జ్ఞాపకాలను తవ్వుకుంటే ఒకటి గుర్తొస్తుంది. నాకు దాదాపు ఎనిమిదేళ్ల వయసున్నపుడు, ఒక చిన్న పల్లెటూళ్ళో ఉండేవాళ్ళం. అక్కడ ఒక డాక్టర్ గారింటి నుండి పత్రికలు తెచ్చుకుని అక్షరం వదలకుండా చదవడం నా మొదటి జ్ఞాపకం. ఈరోజుకి కూడా అందులో ఒక సీరియల్ పేరు “ఇది ఒక పాంథశాల” అని గుర్తుంది. ఆ పేరంటే చెప్పలేనంత మోజు నాకు. రచయిత అంటూ ఒకరుంటారని కూడా తెలీని వయసు కాబట్టి వాళ్ళ పేరూ గుర్తు లేదు.

నా చిన్నప్పుడు నాన్న ఒక హైస్కూల్లో పనిచేసేవారు. అక్కడి లైబ్రరీలో, బొమ్మలతో పురాణ కథల పుస్తకాలూ, పాకెట్ సైజు కథల…
పూర్తిగా »

ఆంగ్ల క్రాస్ వర్డ్ ఆధారాలను, వాటి విశిష్టతను వివరిస్తూ ఈ రచయిత రాసిన వ్యాసం వాకిలి, ఏప్రిల్ 2017 సంచికలో వచ్చింది. ఇప్పుడు, తెలుగు పజిళ్లలోని ఆధారాల గురించి అటువంటి మరొక వ్యాసాన్ని పాఠకుల ముందంచటం జరుగుతున్నది. పాత తెలుగు క్రాస్ వర్డ్ లు అంటే వెంటనే మనసులో మెదిలేవి శ్రీశ్రీ గారి పదబంధ ప్రహేళికలు. అవి ప్రమాణికతతో కూడుకున్నవి కావటమే అందుకు కారణం. తర్వాత ఆరుద్ర గారి పదబంధ ప్రహేళికలు గుర్తుకొస్తాయి. ‘పొద్దు’ ఇంటర్నెట్ పత్రికలో వచ్చిన తెలుగు పజిళ్లను, ‘ఈమాట’ అంతర్జాల పత్రికలో వస్తున్న పజిళ్లను తర్వాత పేర్కొనవచ్చు. ఇవి కాక, ‘వాకిలి’లో దాదాపు ఇరవై నెలలుగా వస్తున్న ‘నుడి’ ఉండనే…
పూర్తిగా »

ఈ మధ్య అంతర్జాల పత్రికల్లో క్రాస్ వర్డ్ పజిళ్ల హవా బాగా వీస్తోంది. దీనికి ముఖ్య కారణం పజిల్ ప్రక్రియ పట్ల ఆ సంపాదకులకు గల అమితమైన ఆసక్తే కనుక, వారిని మనమెంతో అభినందించాలి. మామూలు పజిళ్లను ప్రచురించడానికి ఏ పత్రికలైనా ముందుకు వస్తాయి. అందులో ఆశ్చర్యమేమీ లేదు. అభినందించవలసిందీ లేదు. కాని, జటిలతను కలిగిన ప్రామాణిక పజిళ్లను వేసుకోవటానికి వ్యాపార పత్రికలు చాలా సందేహిస్తాయి.

నిగూఢ ఆధారాలు (cryptic clues) ఉండే ప్రామాణిక పజిళ్లతో మెదడుకు చాలా వ్యాయామం, తద్వారా మానసికానందం దొరుకుతాయి. భాషను మెరుగు పరచుకునే అవకాశం కూడా వాటి ద్వారా లభిస్తుంది. ప్రామాణిక ఆంగ్లపజిళ్ల లోని పద్ధతులను బాగా పరిశీలించి,…
పూర్తిగా »