వ్యాసాలు

మీడియా… సోషల్ మీడియా

మార్చి 2017


మీడియా… సోషల్ మీడియా

ఇవాళ అచ్చు పత్రికలు ఎలా వున్నాయో ఒకసారి చూడరాదూ. తెలుగు నాట ఒక కులానికి, ఆ కులానుకూల రాజకీయాలకు సేవ చేసి తరించేవి కనీసం రెండు పత్రికలున్నాయి. ఇంకో కులానుకూల రాజకీయం కోసం ఒక పత్రిక. మరొకటీ వుంది గాని అది కేవలం న్యూస్ ప్రింటు వ్యాపారి. ఇవి కాకుండా తెలుగు నాట పత్రికలున్నాయా? ఆఁ ఇంకొకటుంది. ఒక కులం వాళ్ల వుద్యోగాల కోసం. ఒకాయన, ఫరినస్టెన్స జగన్ మాట్లాడిందేమిటో తెలుసుకోవాలంటే కనీసం రెండు పత్రికలు చదవాలి. ఒక పత్రికలో ఆయన మాటల్లోని తెలివి తక్కువతనం మాత్రమే వుంటుంది. ఒక పత్రికలో ఆయన మాటల్లోని తెలివితేటలు మాత్రమే వుంటాయి. దానికి తగినట్లు ఫోటోలు, కార్టూన్లు వుంటాయి.
పూర్తిగా »

ప్రబంధరాగలహరి

జనవరి 2017


ప్రబంధరాగలహరి

అన్ని అవ్యక్త రాగాలు పలికించే వరూధిని, ప్ర-వరుని చూచింది. చూచి ఆ ’పంకజ’ముఖి, ఆతని సౌందర్యానికి మోహవిభ్రాంతి చెంది, తన ’అరవిందము’ను పోలిన తన పాదముల అడుగులు తడబడుతుండగా దిగ్గున లేచి ఎదురేగింది. ప్రవరుడికి మాత్రం అవేవీ పట్టలేదు. తనను ఊరికి చేర్చమని ఆమెను ప్రార్థించాడు. ఆవిడ - ఇక లాభం లేదని, ఇదివరకు అవ్యక్తంగా చూపిన అనురాగాన్ని వ్యక్తం చేసింది. ఇన్ని వ్యక్త అవ్యక్త రాగాలు పలికించినా, ఆ ’అరుణాస్పదపురవాసి’ ప్ర-వరుడికి ఆమెను చూడగా ఎదలో అనురాగం ఉదయించలేదు. (ఆస్పదము అంటే - నెలకొను, ఊనిక base అని అర్థం. అరుణాస్పదము - అంటే కావ్యంలో ప్రకరణికార్థంగా ఏ ప్రత్యేకతా లేదు కానీ, వ్యావహారికంగా…
పూర్తిగా »

బౌద్ధానికి పూర్వరంగం

జనవరి 2017


బౌద్ధానికి పూర్వరంగం

క్రీ.పూ. ఆరవ శతాబ్దం మన దేశ తత్వచింతనలో ఒక పెద్ద మైలురాయి. ఆ కాలంలో వైదిక సంస్కృతిని తిరస్కరిస్తూ అనేక నాస్తికవాదాలు, వాటిని ప్రచారం చేసే నాస్తికాచార్యులు బయలుదేరారు. అంతకు మునుపెన్నడు లేని విధంగా ఆ కాలంలోనే ఇన్ని వాదాలు ఎందుకు బయలుదేరాయి? అసలు ఆ కాలంలో సమాజం ఎలా ఉండేది? ఎందుకిన్ని వాదాలు అవసరమైనాయి? అని ఆలోచిస్తే -

హరప్పా నాగరికత తర్వాత భారతదేశంలో భారీ ఎత్తున నగరీకరణ క్రీస్తు పూర్వం ఆరో శతాబ్దంలోనే జరిగింది. దీనికి ప్రధాన కారణాలు రెండు:

భారీ ఎత్తున ఇనుప పనిముట్లు వాడుకలోకి రావడం. సారవంతమైన గంగా-యమునా నదుల పరివాహకప్రదేశాల్లో ఎక్కువ భూమిని సాగులోకి…
పూర్తిగా »

కృష్ణశాస్త్రి జీవితం – సాంస్కృతిక నేపథ్యం

కృష్ణశాస్త్రి జీవితం  – సాంస్కృతిక నేపథ్యం

భావకవిత్వాన్ని ఉద్యమంగా తీర్చిదిద్దిన దేవులపల్లి వేంకట కృష్ణశాస్త్రిగారు 1-11-1897 న కార్తీక శుద్ధ అష్టమినాడు పిఠాపురం దగ్గర చంద్రంపాలెంలో జన్మించారు. తండ్రి దేవులపల్లి వేంకటశాస్త్రి అనే తమ్మన్నశాస్త్రిగారు. పెదతండ్రి దేవులపల్లి సుబ్బరాయశాస్త్రి. దేవులపల్లి సోదరకవులుగా ప్రసిద్ధులైన వీరి పూర్వీకులు కృష్ణాజిల్లా ఆగిరిపల్లికి చెందినవారు.
పూర్తిగా »

కృష్ణశాస్త్రి సాహిత్యం – సౌందర్యతత్వం

కృష్ణశాస్త్రి సాహిత్యం – సౌందర్యతత్వం

కృష్ణశాస్త్రి సాహిత్య జీవితం సౌందర్యాన్వేషణే. షెల్లీ, కీట్స్, టాగూర్ కృష్ణశాస్త్రికి బాటలు వేసినవారు. అందరూ సౌందర్యాన్ని అన్వేషించినవారే. ఆరాధించినవారే. కవిత్వమూ, కళలూ మనిషికి సౌందర్య పిపాస కలిగిస్తాయి. మనిషిని పరిపూర్ణ మానవుణ్ణి చేస్తాయి.
కృష్ణశాస్త్రి ఆదర్శ సౌందర్యం ఊర్వశి. భారతీయ సాహిత్యంలో ఊర్వశికి ప్రత్యేక స్థానం ఉంది. కాళిదాస మాహాకవి స్వర్గానికీ మానవ లోకానికీ ముడిపెడుతూ ప్రేమ, సౌందర్యాలు మనిషికి అవసరమని చెప్పాడు.
పూర్తిగా »

కృష్ణశాస్త్రి – సినీ సాహిత్యం

కృష్ణశాస్త్రి – సినీ సాహిత్యం

తెలుగు సినీ సాహిత్యానికి కావ్య గౌరవం తెచ్చిన రచయితలలో కృష్ణశాస్త్రిగారు ప్రసిద్ధులు. మల్లీశ్వరి సినిమాకి మాటలు-పాటలు రాయటంతో ఆయన తెలుగు సాహిత్యంలో చలనచిత్ర గీతాలకి ప్రత్యేకతని సంతరించారు. ఆయన వెలువరించిన సినీసాహిత్యంలో పరిశీలించవలసిన అంశాలు రెండు. ఒకటి మల్లీశ్వరి రచన. రెండు సినీగీతాలు.
పూర్తిగా »

మధ్యమవ్యాయోగం

అక్టోబర్ 2016


మధ్యమవ్యాయోగం

ప్రస్తావన:

సాధారణంగా ఓ కథ అల్లడానికి కథకుడు కొన్ని మౌలికమైన పద్ధతులు పాటిస్తాడు. అవే పద్ధతులు నాటకరచన లోనూ ఉపకరిస్తాయని భావించవచ్చు. రేఖామాత్రమైన కథ (storyline) ను ఊహించి, దాన్ని పొడిగించి, కొన్ని అంకాలుగా తీర్చి, పాత్రలను, పాత్రధారులను, సన్నివేశాలనూ, సంభాషణలనూ జోడిస్తూ విస్తరించడం ఒక పద్ధతి. అలా కాక ఒక వృత్తాంతాన్ని (theme) ఎంచుకుని, థీమ్ కు సరిపడా కథను సాధ్యమైనంత విస్తృతంగా ఒక చిత్తుప్రతి ద్వారా కూర్చుకొని, ఆ కథను ట్రిమ్ చేసి, అనవసరమైన సంభాషణలనూ, పాత్రలనూ, సన్నివేశాలనూ కత్తిరించి, మెరుగుపెట్టటం రెండవ పద్ధతి. మొదటిది రాత. రెండవది కోత. మొదటిది ఎక్కువభాగం Writing. రెండవది ఎక్కువభాగం Editing.

భాసుని నాటకాలలో స్వప్నవాసవదత్తమ్…
పూర్తిగా »

ఏ వాదం లేని వారెవరు?

ఆగస్ట్ 2016


ఏ వాదం లేని వారెవరు?

స్తీవాద, దళిత వాద, శ్రామిక వాదాల రూపంలో స్త్రీలు, దళితులు, శ్రామికులు తమ తమ బంధనాల నుంచి విముక్తి కోసం పోరాడుతున్న కాలంలో ఇస్మాయిల్ జీవించారు. తను ఆ సంగతులేమీ మాట్లాడకపోగా… స్వేచ్ఛకు వున్న పరిమితులను రొమాటిసైజ్ చేయడం ద్వారా…. ఇస్మాయిల్ యొక్క ‘శుద్ధ ఆనందవాదం’ శిష్ట వర్గానికి (బ్రాహ్మణ వాద, పిత్రు స్వామిక వాదులతో సహా శిష్ట వర్గానికి) పసందుగా వుంటుంది. వారితో చాల త్వరగా ‘వహ్వా’ అనిపించుకుంటుంది. స్త్రీలు, దళితులు, శ్రామికులు విసురుతున్న సవాళ్లను… అవి పచ్చి బౌతిక వాంఛా (వల్గర్ మెటీరియలిస్టిక్) వాదాలుగా తిరస్కరించడానికి వుపయోగపడుతుంది. కొందరు కవులూ రచయితలు జీవితం విసిరే ప్రశ్నలను తప్పించుకుని తమ సుఖం తాము చూసుకోడానికి…
పూర్తిగా »

అమెరికాతో మాట్లాడుతున్న తెలుగు కథ

అమెరికాతో మాట్లాడుతున్న తెలుగు కథ

నేను అమెరికా రావడం వల్లనే కలం పట్టి రచయితనయ్యాను. ఆ పట్టడమే అమెరికాలో ఉన్న తెలుగు వారి కథ మిగతా తెలుగువారి కథలకన్నా విభిన్నమైనది, వారి కథల్ని వారే చెప్పుకోవాలి అనే స్పృహతో కలం పట్టాను. సుమారుగా గత ఇరవయ్యేళ్ళల్లోనూ నేను రాసిన కథల సంగతి అలా ఉంచితే, ఇతర రచయితల కథలు చదవడమూ, ఆయా రచయితలతో జరుపుతున్న సంభాషణలూ, నాకు చాలా ఉత్తేజాన్నిస్తూ వస్తున్నాయి. వీరందరూ కూడా తాము ఇక్కడీ జీవితంలో చూస్తున్న అనుభవిస్తున్న దర్శిస్తున్న ఆయా జీవన వైవిధ్యాలను తమ కథల్లో చిత్రించడానికి ప్రయత్నం చేస్తున్నారు. అంచేత నా మొట్టమొదటి అనుకోలు – అమెరికా తెలుగు వారి కథలకి ఒక ప్రత్యేకత…
పూర్తిగా »

ప్రబంధవిపంచిస్వరలహరి

ఆగస్ట్ 2016


ప్రబంధవిపంచిస్వరలహరి

సందర్భం, నాంది:

మధ్యాహ్నం. ఎండ ఉద్ధృతంగా లేదు కానీ, చురుక్కుమనే అంటూంది.  అయితే వాతావరణం ఆహ్లాదకరంగానే ఉంది. కొండ దిగి లోయకువస్తే కనుచూపుమేరా ఆకుపచ్చని తివాచీ పరుచుకున్నట్టు రాజనాల వరిపైర్లు. కయ్యల గట్లకు పక్కనే చిన్న చిన్న పంటకాలువలు ప్రవహిస్తున్నాయి. కాలువలలోంచి అక్కడక్కడా ఉబికి వచ్చిన ఎర్రటి కలువపూలు. అవి తమ పక్కన – కాస్త వంగిన వరిపైరుతో ఊసులాడుతున్నై. చల్లని గాలితో బాటూ ఆ కలువల పరిమళం నింపాదిగా వీస్తోంది.

తొందరగా ఈ ప్రదేశం నుంచి బయటపడాలి. అతని ఊరికి వెళ్ళాలి. కానీ అతడు ఊరికి వెళ్ళలేడు. ఆ త్రోవ కూడా తెలియదతనికి. జనావాసం కోసం వెతుకుతూ ఇక్కడికి వచ్చి చేరేడు. ఈ పచ్చని…
పూర్తిగా »