‘ మమత కొడిదెల ’ రచనలు

ఇక్తొమి – నేటివ్ అమెరికన్ తెగల్లో ఒకటైన లకోట తెగ లెజండరీ హీరో. జనాన్ని బురిడీ కొట్టించి, అవహేళన చేసి మరీ పాఠాలు నేర్పిస్తుంటాడీ మాంత్రికుడు. కష్టాల్లో ఉన్నవాళ్లను ఆదుకోవడానికి తన ప్రాణం అడ్డం పెట్టడానికి వెనుకాడని వీరుడు.

ఇక్తొమి అంటే సాలీడు అని అర్థం. చెప్పాను కదా, వాడొక మాంత్రికుడు. వాడికి ఎన్నో రూపాలు. ఒకసారి మనిషిలాగా, ఇంకోసారి ఏదో జంతువులాగా, గాలి లాగా, మబ్బు లాగా – ఒక్కోసారి ఒక పాటై నిన్ను హత్తుకుంటాడు.

ఒక పాట. ఒక్క పాట – గుప్పెడు అక్షరాలు కలిసిన కొన్ని పదాలు. అంతే.

అంతేనా? అనుభవాల దారం పోగులను ఒక్కొక్కటి జత చేసి నీ…
పూర్తిగా »

చిలీ! దక్షిణ అమెరికా పడమటి తీరంలో సన్నని రిబ్బను పీలిక లాంటి దేశం. దేశ రాజధాని సాంటియాగో దగ్గర్లో లాంకెన్ అనే ప్రాంతంలో రైతుకూలీ కుటుంబంలో, సెప్టెంబరు 28, 1932 లో పుట్టాడు విక్టర్. మానుఎల్ హార, అమాందా మార్తీనెస్ అతని తల్లిదండ్రులు. అమాందా మంచి గాయని, గిటార్ , పియానో వాయించేది. కష్టపడి పని చేసేది. మానుఎల్ తాగుబోతు, సోమరిపోతు. అమాందాను కొట్టేవాడు. పిల్లలను చిన్నప్పుడే పనుల్లో ఇరికించాడు. విక్టర్ ఆరేళ్లకే పొలంలో పని చేశాడు. తన అనుభవాలనుంచే పాటలు కట్టాడు విక్టర్.
పూర్తిగా »

పోర్టరికొ! స్పానిష్ ఆక్రమణదారులు మంత్రాలదీవి అని ప్రేమగా పిలుచుకున్న ద్వీపం. ప్రస్తుతం అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాల ఆధిపత్యంలో ఒక కామన్ వెల్త్. అమెరికన్ ప్రజలకు అత్యంత ఇష్టమైన ట్రావెల్ డెస్టినేషన్. అందమైన ఈ ద్వీపం కంటే మనోహరమైన మనసున్న వాళ్లు ద్వీప వాసులు.

ఈ చిన్న ద్వీపంలో తప్పకుండా సందర్శించాల్సిన ప్రదేశాలెన్నో ఉన్నాయి. ఒక సందర్శన స్థలం నుంచి ఇంకో స్థలానికి వెళ్తున్న హడావిడిలో రోడ్డు పక్కన మామిడిపళ్లు అమ్ముతున్న యువకుడ్ని పలకరించి చూడు. నీకు ముందు సమాధానమిస్తుంది అతని చిరునవ్వు. అతనితో మాటలెలా కలపాలో తికమకగా వుందా? అతని ఇంగ్లీషు, నీ స్పానిష్ మామిడి పండు అమ్మడం/కొనడం వరకే పరిమితమవుతున్నాయా? అయితే, “లొలీత…
పూర్తిగా »

రెక్కకు బురద అంటిన సీతాకోకను నేను. ప్రేమించగలవా అంతే ఇష్టంతో? ఐ స్టిల్ థింక్ ఔట్సైడ్ ద బాక్స్. ఐ స్టిల్ హావ్ వండర్ఫుల్ థింగ్స్ టు సే. ఏం? మాటసాయం మరీచికా!
ముడుచుకుని. షెల్ - అల్చిప్పలో. ఇక వద్దు. ఒక్క కాంతి రేఖ కూడా.
ఒక్క ఇసుక కణం - ఎట్లాగో సందు చేసుకుని.
ఒక ముత్యం - ఎప్పటికో.
అప్పటిదాకా, ఒక్క గాయం - ఎడతెగకుండా సలుపుతూ
బతకనివ్వదు
చావనివ్వదు
మానిపోదు

పూర్తిగా »

ఒక్కోసారి ఇక్తొమి రావడానికి వెళ్లిపోవడానికి దారితీసే పరిస్థితులు ఏవైనా, క్షణకాలపు తన ఉనికిలో అడుగడుగున ఎదురయ్యే వివక్షను ధిక్కరించి లోకం గుండెలో మాసిపోని ముద్రవేసి వెళ్తుంది. ఉన్నంత కాసేపూ ప్రపంచం బాధను తన బాధ చేసుకుని ముందు తరాలకు మార్గదర్శి అవుతుంది. అలాంటి ఒక ఇక్తొమి పీటర్ లఫార్జ్.

దాదాపు పదిహేనేళ్ల క్రితం, నేను ఒకరోజు రేడియోలో పాటలు వింటున్నప్పుడు హఠాత్తుగా పాటకు బదులు ఒక పిలుపు వినిపించింది. “ఐ..రా హేయ్స్! ఐ.. రా… హే… య్స్” అంటూ ఐరా హేయ్స్ ను అతడి సమాధి లోంచి కుదిపి లేపుతున్నట్టున్న, ఆర్తి నిండిన ఆ పిలుపు వినగానే నా మెడమీద వెంట్రుకలు నిక్కబొడుచుకున్నాయి. తరువాతి…
పూర్తిగా »

తెరలు తెరలుగా గూడు అల్లుతోంది నిరంకుశత్వం, ఒక అస్తిత్వం చుట్టూ. కట్టుదిట్టం చేస్తోంది ప్రతి కదలికనూ, ప్రతి శ్వాసనూ. ఆ దిగ్బంధంలోనే ఒక సన్నని కదలిక. ఆ కదలిక లోంచి నిరంతరంగా వెలువడుతున్న సన్నని రాగం ప్రత్యర్థి గుండెల్ని అదరగొడుతోంది పొలికేకై; నేనింకా వున్నానంటూ. ఈ కదలిక అంటే నిరంకుశత్వానికి భయం. అందుకే ఇప్పుడిక ఏ భేషజాలు లేకుండా, అందరి కట్టెదుటే ఇంకా గట్టి పొరలు పొరలుగా ఇనుప తెరలు కప్పుతూనే వుంది. నిరంకుశత్వానికి తెలుసు తాను బంధించింది ఒక ఇక్తోమిని అని. పట్టు వదిలేస్తే తనకే ప్రమాదమని.

ఈ ఇక్తొమీకి అతని అమ్మా నాన్న పెట్టిన పేరు లియొనార్డ్ పెల్టియర్. అతన్ని యునైటెడ్…
పూర్తిగా »

అదిగో అటు చూడు…, అవును చిరుజల్లుల్లో తడుస్తున్న మిట్టపల్లాల పొలం, దూరాన కొండలపై ఇంకా చివుర్లు తొడగని చెట్ల మధ్య నెమ్మదిగా సాగుతున్న ఒక పల్చని మేఘం. నిజమే చాలా అందంగా వుంది దృశ్యం.

కానీ అదికాదు, నేను చూడమంటున్నది. మరీ అంత దూరం ఆకాశంలోకి కాదు, ఆ కొండల కాళ్ల దగ్గర, ఎర్రని చివికిపోయిన పైకప్పున్న ఇల్లు చూడు. చూడు, ఓ పక్కకు ఎలా ఒరిగిపోతోందో.

విరిగిన ఇంటి తలుపుల్లోంచి, పగిలిన అద్దాల్లోంచి, పెద్ద చిల్లు పడ్డ పైకప్పులోంచి పొడుచుకొచ్చి ఆ ఇంటిని కబళిస్తూ బలిసిన కొమ్మలున్న ఆ చెట్టు చూడు. సన్నటి గాలి తెమ్మెరలో మెల్లగా వూగుతున్న ఆ కొమ్మలు…
పూర్తిగా »