‘కవులేం చేస్తారు?’ అని అప్పుడెప్పుడో శివారెడ్డి గారు ఒక అద్భుతమైన పద్యం రాసారు…
‘ప్రజల చేతుల్లో అనంత శక్తివంతమైన పద్యం పెడతారు’ అన్న వాక్యంతో ఆ పద్యం పూర్తవుతుంది
డబ్బు సంపాదనలో విరామం ఎరుగక పరుగెత్తుతున్నపుడు, జీవితానికి సంబంధించి ఎక్కడో ఏదో లంకె తెగిపోతున్న బాధ మిమ్మల్ని కమ్మేసినపుడు, అలాంటి ఒక శక్తివంతమైన పద్యాన్ని మీ చేతుల్లోకి తీసుకోండి ! ‘జీవించడం’ అంటే ‘డబ్బులు సపాదించే క్షణాలు’ గా లెక్కలు వేసే కాలం లో, ‘డబ్బుల్లేకపోవడం ఎంతగా బాగుండదో, అంతగా బాగుంటుందని’ తెలియజెప్పే ఈ కొప్పర్తి ‘భయద సౌందర్యం’ పద్యాన్ని ఒక సారి చదవండి….
‘డబ్బుల్లేకపోవడం
ఎంత బావుండదో అంత బావుంటుంది
జీవితం కళ అవ్వడం డబ్బుల్లేనపుడే సాధ్యపడుతుంది’
పద్యం ఎత్తుగడ లోనే ‘నిజమే…డబ్బుల్లేకపోవడం ఇబ్బందిగానే వుంటుంది ‘ అని కవి ఎలాంటి భేషజాలూ లేకుండానే ఒప్పుకుంటూ, అలా డబ్బుల్లేకుండా బతికిన రోజుల్లోనే సాధ్యమయే జీవన సౌదర్యాన్ని దర్శించమని చెబుతున్నాడు
ఇంతకీ, ‘ఎంత బావుండదో/ అంత బావుంటుంది’ అని అంటున్నాడు ఎందుకు ?
‘సిటీ బస్సెక్కడం మానేసి మూడు మైళ్ళు నడిచి
మిగిల్చిన రూపాయి పెట్టి ఆమెకు మల్లెపూలు కొన్నపుడు
వాటి చల్లదనమూ తెల్లదనమూ
కందిన అరికాళ్ళని వెన్నముద్దల్ని చేస్తాయి
……………………………………….
పొరుగూరు వెళ్ళినపుడు భోజనానికి బదులు రెండిడ్లీ తిని
మిగిల్చిన డబ్బులతో కొన్న లక్క పిడతల్లో
పాప ఉత్తుత్తి భోజనం వండి పెట్టినపుడు
మిగిలిన ఆకలి నిజంగా తీరుతుంది’
కవీ!…ఇదంతా సరే గానీ, డబ్బుల్లేని కాలం భయపెట్టిన రోజుల మాటేమిటి?
‘పచారీ సరుకుల లిస్టు లోంచి
కొన్ని పదాల్ని తొలగించి కొన్ని అంకెలని కుదించాల్సి వచ్చినపుడు మాత్రం
కవిత్వం అస్పష్టమై జీవితం సంక్లిష్టమౌతుంది
ప్రతి నెలా మొదటి తారీఖు
ఒక భయద సౌందర్య మూర్తయి ఆహ్వానిస్తుంది
…………………………………..
ఒక్క సారి ఎగిరి అవతలి నెలలో పడాలనిపిస్తుంది
లేదూ, ఒక్క నెల, ఒకే ఒక్క నెల
జీవితాన్ని నిలిపివేయాలనిపిస్తుంది’
ఇంతకు క్రితం దాకా డబ్బుల్లేని రోజుల్లో దర్శించగలిగిన అందమైన కవిత లాంటి జీవిత సౌందర్యాన్ని గురించి చెప్పిన కవి, పద్యం ప్రారంభం లోనే ‘డబ్బుల్లేకపోవడం ఎంత బాగుండదో ‘ అని చెప్పిన మాటకు కొనసాగింపుగా ‘ప్రతి నెలా మొదటి తారీఖు భయద సౌందర్య మూర్తిలా ఆహ్వానిస్తుందనే జీవన వాస్తవాన్ని చెబుతున్నాడు ….
సాధారణంగా, ఒక కవిత మొదటి ‘డ్రాఫ్ట్ ‘ పూర్తి అయిన తరువాత, మరింత మెరుగైన పద్యం కోసం కొన్ని (అనవసరం అని భావించిన) పదాలని తొలగిస్తాము …. కానీ, ఆదాయానికీ, సంపాదనకూ పొంతన కుదరని మధ్య తరగతి జీవితంలో నెల లోని మొదటి తారీఖున పచారీ కొట్టు లిస్టు లోంచి కొన్ని పదాలని తొలగించవలసి వొస్తే?… జీవితం లోని సౌందర్యమయ క్షణాలని చూపించే డబ్బుల్లేని తనం, మొత్తంగా జీవితాన్నే తిరస్కరించే దిశకు కూడా నెడుతుందని ఎంత బాగా చెప్పాడు కవి!
డబ్బుల్లేని రోజులు భయద సౌందర్యంతో ఎదురయినా సరే, కవి ఎందుకు ఆ డబ్బుల్లేని రోజుల్లోని జీవన సౌందర్యాన్ని గురించి ఇంతగా చెబుతున్నాడు?
‘గుండెకూ ప్రపంచానికీ మధ్య
చొక్కా జేబులో వుండే డబ్బే అడ్డుపడుతుంది
ఖాళీ జేబులోంచి గుండె
ప్రపంచాన్ని స్పష్టంగా చూస్తుంది’
ఖాళీ జేబులతో తిరిగిన రోజుల్లోనే అర్థమవుతాయి ……
లెక్కల్లో మునిగిన లోకం , మనకు ఎంత లెక్క కట్టిందన్న చేదు నిజం …..
కరెన్సీ దొంతరల్లేని ఖాళీ జేబుల గుండెల్ని నిష్కల్మషంగా హత్తుకునే ఒకటీ , అరా మనుషుల్ని గుర్తించ గలిగామన్న తీపి నిజం!
‘ఎప్పటికైనా
డబ్బు సంపాదించడం లో వెనకే వుండడం మంచిది
జీవిత తత్వాన్ని నిలుపుకోవడం మంచిది
పడగలెత్తడం కోసం పరుగులెత్తిన వాళ్ళు
పరుగెత్తీ, పరుగెత్తీ అలసిపోయి , ఒక నాటికి
పోగొట్టుకున్న దానికోసం వెనక్కి తిరుగుతారు’
చలం ‘జీవితాదర్శం’ లో, ‘జీవితాదర్శం శాంతి ‘ అన్నగొప్ప సత్యం, జరగవలసిన ఉపద్రవాలన్నీ జరిగిపోయాక, నవల చివరలో చెబుతాడు…
మరి, విరామం ఎరుగక ‘పడగలెత్తడం కోసం పరుగులెత్తే’ ఈ పరుగులో ‘డబ్బే సర్వస్వం కాదన్న’ ఈ జీవిత తత్వం బోధపడేది ఎప్పుడు?….
పరుగు పందెం లో కొనసాగే శక్తులు పూర్తిగా ఉడిగిపోయిన వార్ధక్యం లోనా?
ఇక అప్పుడు మిగిలేది ఏముందని?….అదేదో ముఖేష్ పాటలో చెప్పినట్టు ‘బుడాప దేఖ్ కె రోయా ‘ అని ఏడవడం తప్ప!
అందుకే, పరుగు మధ్యలో కొంచెం తీరిక చేసుకుని ఇలాంటి ఒక పద్యాన్ని చేతుల్లోకి తీసుకోండి … తెగిపోతున్న లంకెని అతికించండి !
పోస్ట్ స్క్రిప్ట్
కొప్పర్తి ‘భయద సౌందర్యం ‘ అన్న ఈ కవితని 1996 వ సంవత్సరం లో రాసారు. అంటే, దాదాపు 17 సంవత్సారాల క్రితం ….. అంటే, ప్రపంచం కొత్త మిలీనియం లోకి ప్రవేశించక మునుపు…. జీవించి వుండడం అంటే, కాలాన్ని కాసులుగా మార్చడం అన్న ఒక దుర్మార్గమైన విలువ మన జీవితాల లోకి ప్రవేశించక ముందు కాలం …..
ఇవాళ మరింత అమానవీయంగా, డబ్బుల కోసం కన్నవాళ్ళనీ, కట్టుకున్న వాళ్ళని కూడా కడతేర్చే ఈ కాలంలో, కొప్పర్తి మరొక పద్యం రాస్తే అది ఎలా వుంటుంది అని ఒక చిన్న ఆసక్తి నాకు!
thank you fr this wonderful analysis on my one of the favorite poet &poem sir ..
బాగుందండి.
విజయకుమార్ గారూ,
కొప్పర్తి మీద మంచి పరిచయం చేశారు. నా దృష్టిలో కొప్పర్తి మనకున్న అతికొద్దిమంది అచ్చమైన కవుల్లో ఒకరు. భావుకతలో కాని, తాత్త్విక చింతనలో గాని, పదాల ఎంపికలో గాని అతనికి ఒక ప్రత్యేకత ఉంది. చరిత్రని ఒక మొనాటనస్ మొనోలాగ్ లాగనో, లేకపోతే పాఠకుడిని ఒక విద్యార్థిలా చూసి తను ఉపాధ్యాయుడై బోధించేలాగనో కాకుండా, సమకాలీన సంఘటనలకీ, సందర్భాలకీ అనువర్తిస్తూ చెప్పడం ఒక ఎత్తు అయితే, ఒక విషాదాన్ని కవితలో రూపుకట్టేటప్పుడు వస్తువునుండి తన్ను వేరుచేసుకుంటూ, పాఠకుడికి తన అనుభూతిని అందివ్వడం మరొక ఎత్తు.
పరిచయం చేసిన మీకూ, కొప్పర్తిగారికీ నా హృదయపూర్వక అభినందనలు.
Dear Vijay.
Kaggitala jivitaalni.kagitapuvulla cheppavu.chala bagundi.Kopparthi gaaru inkonni kaagitaalni i vidinga marustaranna asha tho..
బాగుండకుండానే, ఆ బాగుండకపోవడం ఎంత బాగుంటుందో ……..బాగుంటూనే, ఏమేమి బాగోవో చెబుతున్న ఒక మంచి పద్యానికి, మీ సరైన వచనం సరి ….!
పర్సు ఖాళీగా వున్న రోజున హమ్మయ్య.. బడ్జెట్ వెయ్యనక్కర్లేదు.. ఇంఫ్లేషన్ కి బలి కానక్కర్లెదూ.. నిజంగా డబ్బుల్లేని రోజంటూ వొస్తే ఎంత బాగుంటుందో.. అనిపిస్తుంది.
కానీ.. అదో నెససరీ ఈవిల్ మనకు..
ఈవిల్ ని డెవిల్ గా మార్చేస్కుని, పరుగులోనే అంతమయ్యే జీవితాలకి.. యీ కవితని బట్టీ పట్టిస్తే బాగుంటుందేమో..
మెర్సీ, శ్రీవల్లీ గారు, మూర్తి గారు, సత్య, మోహన తులసి గారు, జయశ్రీ గారు…అందరికీ కృతజ్ఞతలు….
ఎన్నాళ్ళు ఎదురు చూసినా, ఎవరూ మొదలు పెట్టకపోయేసరికి, ఇలాంటి సిరీస్ రాయాలని ఆలోచన అయితే ఉండింది గానీ, రాయగలనన్న ధైర్యాన్ని ఇచ్చింది అఫ్సర్ … నా వరకూ నాకు – వాళ్ళ, వాళ్ళ అద్భుతమైన కవిత్వం తో నా ప్రపంచాన్ని శుభ్రపరచిన/పరుస్తోన్న ఆయా కవులకు / వాళ్ళ కవితలకు నా నివాళి, ఈ రాతలు!
నచ్చని విషయాలు వున్నా చెప్పండి….మెరుగుపరుచుకోవడానికి ప్రయత్నిస్తాను!
బాగుండకపోవడం ఎంత బాగుంటుందో …కొప్పర్తి మీద మంచి పరిచయం చేసిన మీకూ, కొప్పర్తిగారికీ నా హృదయపూర్వక అభినందనలు.
అందుకే.. నాకు గురువయ్యాడు కొప్పర్తి.. తణుకు పేరు చెబితే..గుర్తొచ్చేది.. నన్నయ, తిలక్, కొప్పర్తి.. బివివి ప్రసాద్.. తరువాత పేరు నాదవ్వాలని అప్పుడపుడు.. అనిపిస్తుంది.. మంచి కవిత్వం రాసినప్పుడల్లా..
విజయ్ కుమార్ గారూ.. చాల ఆనందం కలిగించారు.. నా జీవితంలో మధురానుభూతి ఏదైనా ఉందంటే..వారి సాంగత్యమే..
వారి కవిత్వం.. వారూ నాకు వేరు కాదు.
చాలా బావుంది ఎంత బావుందో చెప్పడం చాలా చాలా నచ్చింది . పరిచయం చేసిన మీకు .కవి కొప్పర్తి గారికి ధన్యవాదములు
సరళమైన పదాలు లోతైన అర్థంతో చాలా బాగుంది. Expecting many more from you.
థాంక్ యు…… మోహన రాంప్రసాద్; సతీష్; వనజ & ప్రవీణ
“లెక్కల్లో మునిగిన లోకం , మనకు ఎంత లెక్క కట్టిందన్న చేదు నిజం …..
కరెన్సీ దొంతరల్లేని ఖాళీ జేబుల గుండెల్ని నిష్కల్మషంగా హత్తుకునే ఒకటీ , అరా మనుషుల్ని గుర్తించ గలిగామన్న తీపి నిజం!” మీ వ్యాసం అంతా ఒకెత్తు పోస్ట్ స్క్రిప్ట్ ఒకెత్తు విజయ్ కుమార్ గారు.విమర్శనత్మక వ్యాసాల్లొ ఈ మధ్య వచ్చినవాటిల్లొ నచ్చినదిది.
బాగుంది విజయకుమార్ కవిత, మీ వ్యఖ్యానం రెండును
లింగారెడ్డి గారు ….థాంక్ యు …
వాసుదేవ్ గారు … ఒక కవిత/ఆర్టికల్ రాయడం పూర్తి యెంత వరకూ ఓకే … (అంతవరకూ ఏదీ పట్టించుకోము), దానిని నలుగురితో షేర్ చేసుకున్నపుడు మాత్రం, అది ఎందరిని చేరుతుంది అన్న సందేహం ఒకటి లోపల ఎక్కడో వుంటుంది…మీ లాంటి మంచి చదువరులు అభినందించినపుడు అలాంటి సందేహాలని దూరం చేస్తుంది
“అబ్బా! డబ్బుల్లేకపోవడం
ఎంత బావుండదో అంత బావుంటుంది
జీవితం కళ అవ్వడం డబ్బుల్లేనపుడే సాధ్యపడుతుంది”
కొప్పర్తి మాస్టారు …….. ఇదే వాక్యం నాకూ, మిత్రుడు యగ్నపాల్ రాజుకు స్టార్ హాస్పిటల్ లో చెప్పినపుడు ! నేను ఆయన మాటలన్నీ రికార్డు చేసాను ! మాటల మధ్యలో అయన మా ఆర్ధిక పరిస్థితుల గురించి కూడా అడిగారు ! చిన్న ఉద్యోగాల వేటలో మేము పడే కష్టం ఆయన్ని ఈ మాట అనిపించింది అనుకున్నాను
జీవితం కళ అవ్వడం డబ్బుల్లేనపుడే సాధ్యపడుతుంది” అని చెప్పి నాలో క్రియేటివిటీ ఏమిటో నాకు క్లియర్ గా చెప్పారు !
అనారోగ్యం కారణంగా చిన్న గొంతులో నుంచి వచ్చిన మాటల్ని గుండెల్లో దాచేసుకున్నాను ! ఆయన్ని వదిలి వస్తూ వస్తూ ! అరచేతిని అందుకుని ఒక ముద్దు పెట్టి వచ్చేసాను! పరిచయం ఏర్పడిన కొద్ది రోజులకే ఆయన్ని కలుస్తానని అనుకోలేదు! భి.వి. వి. ప్రసాద్ గారికి , యశస్వి సతీష్ గారికి ఆయన్ని పరిచయం చేసినందుకు ఎంతోకొంత ఋణపడే ఉంటాను………… ఇంట చక్కని విశ్లేషణ తో ! ఆయన్ని వాకిలిలో పరిచయం చేసిన విజయ్ కుమార్ గారికి ధన్యవాదాలు ! ధన్యవాదాలు !
కాశీ … కొంచెం (కాదు … చాలా ) ఆలస్యంగా ఈ ప్రతిస్పందన … నా ఈ ఆర్టికల్, కొప్పర్తి గారితో నీ జ్ఞాపకాలను యిక్కడ పంచుకునేలా చేయడం సంతోషం !