తెలుగు నవలా సాహిత్యం లో మునెమ్మకు ఒక ప్రత్యేక స్థానం ఉంది. కథా నాయిక అంటే మునెమ్మ! ఒంటి చేత్తో కథను నడిపిస్తూ, ఆమె ధైర్య సాహసాలకు, నిబ్బరానికి చకితులవుతున్న పాఠకులను చేయి పట్టి కథ చివరంటా లాక్కు పోతూ…తను మాత్రం స్థిత ప్రజ్ఞురాలై నడిచిపోతుంది. డాక్టర్ కేశవ రెడ్డి గారి సంచలనాత్మక నవల మునెమ్మ 2007 లో చతురలో మొదట ప్రచురితం అయ్యాక..హైద్రాబాదు బుక్ ట్రస్ట్ విడిగా పబ్లిష్ చేసింది.
బహుళ ప్రజాదరణ పొందిన ఈ నవల అంతే స్థాయిలో విమర్శలకు కూడా గురైంది. రచనా శిల్పం గురించి మునెమ్మ చిత్రణ గురించి, పత్రికల్లో తీవ్ర స్థాయిలో విమర్శలు ప్రతి విమర్శలు నడిచాయి. కొన్ని మరీ వ్యక్తిగత స్థాయిలో చేసుకున్న పరస్పర దాడుల్లా కూడా అనిపించక మానవు. మునెమ్మ మీద బోల్డు చర్చలు, అభిప్రాయాలు..విశ్లేషణలు..పరిశోధనా వ్యాసాలూ !!
మునెమ్మ కథ కాస్త చెప్పుకుందాం! రాయల సీమ లో ఒంటిల్లు అనే కుగ్రామానికి చెందిన జయరాముడి భార్య మునెమ్మ. ఆమె పెళ్ళి నాడే ఇంట్లో పుట్టిన కోడెదూడ పెరిగి పెద్దయి బొల్లి గిత్తగా ఆ ఇంట్లో దాదాపు సభ్యుడిగా(?) మసలుతుంటుంది. జయరాముడు గిత్తను తీసుకుని వెళ్తుంటే చూసిన వాళ్ళు వాళ్ళిద్దరినీ రామ లక్ష్మణులే అనుకుంటారు.
ఒకరోజు బొల్లి గిత్త పొలంలో గడ్డి కోస్తున్న మునెమ్మ వీపు మీద రెండు కాళ్ళు ఎత్తి ఆనిస్తుంది. ఆ చర్యలో జయరాముడికి లైంగికోద్రేకం కనిపిస్తుంది. వెంటనే అతడు గంగ వెర్రులెత్తి పోయి గిత్తను చావబాది మర్నాడు ఎక్కడో దూరాన ఉన్న పశువుల సంతకు తోలుకుపోయి అమ్మేయాలని నిశ్చయించుకుంటాడు. మొదట గిత్తను అమ్మడానికి ససేమిరా అన్న జయరాముడి తల్లి ….అది చేసిన పని విని నిర్ఘాంత పోయి అమ్మేయడమే మంచిదని అభిప్రాయ పడుతుంది.
దగ్గరలోని పోటుమిట్ట గ్రామం లోని కమిషన్ ఏజెంట్ (తరుగులోడు) సాయంతో గిత్తను సంతలో అమ్మడానికి తోలుకు పోతాడు జయరాముడు. అయితే రెండు రోజుల తర్వాత గిత్త ఒక్కటే తిరిగి వస్తుంది. జయరాముడు రాడు. గిత్త సంత లో అమ్ముడై పోయిందని మాత్రం దాని కొమ్ముకు అంటించిన చీటీలో ఉంటుంది. అతడు ఏమయ్యాడో అని ఆలోచిస్తూ ఉండగానే కలత నిద్రలో మునెమ్మకు ఒక కల వస్తుంది. ఆ కలలో జయరాముడు శవమై కనిపిస్తాడు. అతడు చనిపోయాడని ఆ కల ఆధారంగా (తన విశ్వాసాల ప్రకారం) నిర్థారించుకున్న మునెమ్మ అతడిని ఎవరు చంపారో, ఎలా చంపారో వెదకడానికి బయలు దేరుతుంది. వారి మీద పగ తీర్చుకోవాలని మునెమ్మ ధ్యేయం! జయరాముడి బంధువైన సినబ్బ(ఇతడే కథ ను మనకు చెప్పే నెరేటర్. ఇతడి మాటల్లోనేకథ అంతా నడుస్తుంది) తను కూడా ఆమెకు తోడు గా వస్తానంటాడు. ఇద్దరూ కల్సి బయలు దేరతారు.
బయలు దేరినప్పటి నుంచీ ప్రతి చోటా సమాచారం సేకరించుకుంటూ దాన్ని విశ్లేషించుకుంటూ….జయరాముడిని ఎవరు చంపారో కనుక్కుని వాళ్ళని మునెమ్మ చట్టానికి దొరకని “సహజ న్యాయ” పద్ధతిలో తుదముట్టించడం తో కథ సమాప్తం!
ఈ నవల్లో కథ కంటే కథనానికే ఎక్కువ ప్రాముఖ్యం! బిగి సడలని…ఉత్కంఠ నిండిన కథనం వల్ల పాఠకుడు దాని వెనుక పరుగులు తీస్తాడు. కథ మొత్తం మనకు సినబ్బ చెప్తూ ఉంటాడు. మునెమ్మ మనోభావాలను కుడా సినబ్బే వర్ణిస్తాడు.కథ మధ్యలో సందేహాలు వస్తున్నా…….కథనం లోని గొప్ప దనం వల్ల ….వాటిని పక్కకు నెట్టి ఏమి జరిగిందో చదివేద్దాం అన్న ఉత్కంఠ పాఠకుడిని ఊపిరి తిప్పుకోనివ్వక కథను చదివిస్తాయి. సినబ్బే ప్రయోక్త గా కథలోని ప్రతి సంఘటన నడుస్తుంది. , భీభత్స ప్రధానమైన దృశ్యాలను , కట్టలు తెంచుకున్న మునెమ్మ దుఖాన్ని, చివరకు బొల్లి గిత్త చేసే .ప్రళయ తాండవాన్ని, తరుగులోడి చావును…ఇవన్నీఅతడే చెప్తాడు. సినబ్బ పాత్రలోనే రచయిత మనకు స్పష్టంగా కనిపిస్తుంటాడు.
మునెమ్మ పాత్ర చిత్రణ
మునెమ్మ అసలు సిసలు కథా నాయికగా ఈ నవల్లో విశ్వరూపం దాలుస్తుంది. నిబ్బరం, ఆలోచన, తర్కం, కంటికి కనపడనీయని పగ ఇవన్నీ మునెమ్మ కి అలంకారాలు. మునెమ్మ ప్రస్థానం అతడు అడవిని జయించాడు నవలలో ముసలి వాడిని గుర్తుకు తెస్తూ ఉంటుంది. ఇద్దరిలో కామన్ గా కనపడే లక్షణం కర్తవ్య దీక్ష, కర్తవ్య సాధనకు ..అడ్డు వచ్చిన కష్టాన్ని పక్కకు నెట్టి ముందుకు సాగడం!
పల్లెటూరి అమాయక స్త్రీ అయినా మునెమ్మ కథలో చాలా పరిణతి చెందిన, చదువుకున్న స్త్రీ వలె “కొటేషన్స్” లో పెట్టుకో దగ్గ మాటలు మాట్లాడుతుంది.(పెళ్ళి సమయంలో వీరి బాగుల్దానిలా ఉందని ఆమెను అంతా అనుకుంటారు) జీవితమే ఆ పరిణతి నేర్పిందని అనుకున్నా…..అపరాధ పరిశోధకు రాలి స్థాయిలో ఆమె చిక్కు ముళ్లను విప్పుతూ..పోవడం కొంత ఆశ్చర్యాన్ని కల్గిస్తుంది. ఆమెలో నిగూఢమైన తెలివి తేటలు ఉన్నాయని పాఠకుడికి అర్ధమవుతుంది . ఆమె మానసిక ప్రపంచంలో రేగిన కల్లోలం కుడా ఆమె చేత అటువంటి పరిణతి చెందిన మాటలు సందర్భానుసారంగా మాట్లాడించి ఉంటుందని కుడా మరో పక్క తోస్తుంది.
మునెమ్మ 1930 ల నాటి ఒక సాధారణ పల్లెటూరి స్త్రీ! ఆమె కలలో కనిపించే దృశ్యాలను సందేశాలుగా నమ్ముతుంది. బహుశా ఆత్మలు ఆవహించడాన్ని కూడా నమ్ముతుంది. భర్త ఆచూకీ కనుక్కోడానికి బయలు దేరిన మునెమ్మ ఈ మూఢ నమ్మకాలకు అతీతురాలు కాదు. అసలు మునెమ్మ ఈ పయనంలో ఏదో ఒక శక్తి ఆవేశించిన దానిలా …నిబ్బరాన్ని ప్రదర్శిస్తుంది. తొణకదు బెణకదు.
“సమయం వచ్చినపుడు ఈ గొడ్డే కాదు, ఈడ నుంచి మద్ది పాలెం దాకా రోడ్డు మీద ఉండే ప్రతి కంకర రాయీ మాట్లాడుతుంది”
“రోడ్డుకిరువైపులా ఉండే ప్రతి చెట్టు కిందా ఆయన (మరణించిన భర్త) చేతులు చాచి నన్ను పిలిచినాడు”
“కాలు దీసి వీధిలో పెడితే దారి దానంతట అదే తెలుస్తుంది. భూమ్మీదికి వచ్చే ముందు ఎలాటి బతుకు బతుకుతాం? ఎక్కడ బతుకుతాం ఇవన్నీ ఆలోచించే వచ్చామా?”
“సమయమొచ్చినపుడు గొంతు మీద కాలేసి అడుగుదాం! చేప కోసం గాలం వేసినపుడు బెండు తైతక్క లాడగానే లాగుతామా? బెండు నీళ్ళలో మునిగినపుడు కదా లాగుతాం?”
వినిపించని వాటి గురించి, కనిపించని వాటి గురించేరా మనం ఆలోచించాల్సింది”
“ఆ రాత్రి నాకు కలొచ్చినప్పటి నుంచీ నేను వేస్తున్న ప్రతి అడుగూ ఆయన (భర్త జయరాముడి) అంత్య క్రియల్లో భాగమే! అంత్య క్రియలంటే ఇవే”
ఇలా నిబ్బరంగా, తెలివి గా లోతుగా మాట్లాడుతూ మునెమ్మ తన వ్యక్తిత్వాన్ని , వైఖరిని పాఠకులకు స్పష్ట పరుస్తుంది.
ఆమె తనకు వచ్చిన కలను తన మనసులో దాగిన భయానికి ప్రతి బింబంగా భావించక, అది జయరాముడు తన చావు గురించి 
ఆమెకు పంపిన సందేశంగా భావిస్తుంది. ఆ సందేశంతోనే ముందడుగేస్తుంది. ముందుమాటలో కవయిత్రి జయప్రభ “రచయిత అరవయ్యేళ్ళ నాటి కథనే ఎన్నుకున్నా…మునెమ్మ పాత్రను చిత్రిస్తున్నపుడు..సమకాలీన స్తీల ఆలోచనల ప్రభావం ఆయన మీద అనివార్యంగా పని చేసినట్లుంది” అంటారు. ఈ మాటతో ఏకీభవించాలని అనిపించదు . గ్రామీణ స్త్రీలలో ఉండే స్థైర్యం, ధైర్యం,విచక్షణ, ఇవన్నీ జీవితం నేర్పే అవసరాలే ! వాటితో పాటు పగ ఒకటి మునెమ్మ కు కొత్త కర్తవ్యాన్ని బోధిస్తుంది. ఆ కర్తవ్యం లోంచే పరిశోధన దిశగా ఆలోచిస్తుంది.
ఆమె నిర్ణయించుకున్న అంత్యక్రియలు పూర్తయ్యే వరకూ విశ్రాంతి తీసుకోదు. అది నెరవేరాక, ఇక ఏడుస్తూ కూచోదు. నిస్పృహకు లోను కాదు. లేచి బతుకు బండి ముందుకు సాగేందుకు ముందడుగేస్తుంది. “అవసరం అన్నీ నేర్పుతుంది రా సినబ్బా, ఈ మాట గొడ్డుకు కూడా వర్తిస్తుంది” అనేసంచలనాత్మక, మార్మిక ,సందేహాత్మక వ్యాఖ్యతో కథను ముగిస్తుంది.
కథనం-శిల్పం
మునెమ్మ నవల ను సినబ్బ మాటల్లో చదువుతాం మనం! రచయితే సినబ్బ! ఈ కథలో కథనమే ముఖ్య భూమిక వహించి పాఠకుడిని ముందడుగు వేయిస్తుంది. అయితే ఈ నవల రాయడంలో రచయిత ఒక ప్రత్యెక పద్ధతిని ఎంచుకున్నారు. జయప్రభ దాన్ని “మాజిక్ రియలిజం“ పోల్చారు. రచయిత ఈ కథలో కొన్ని ముఖ్యమైన విషయాల్ని చెప్పీచెప్పనట్లు గా అస్పష్టంగా చెప్పి వదిలేశారు. బొల్లి గిత్త మునెమ్మ ను తాకిన సంఘటన మీద స్పష్టత ఉండదు. నిజంగానే మునెమ్మకు గిత్త మీద , పెంపుడుజంతువు మీద ఉండే వాత్సల్యం తప్ప మరో భావం ఉందా లేదా? బొల్లి గిత్త ఏ దృష్టి తో తన మీదకు వచ్చిందన్న విషయాన్ని మునెమ్మ గ్రహించిందా లేదా?
జయరాముడు గిత్తను ఎందుకు చచ్చేట్లు బాదాడో తనకు తెలీదని అత్త సాయమ్మతో చెప్తుంది. ఎందుకు అమ్మేస్తానంటున్నాడో కూడా అంతు పట్టనట్లు వ్యవహరిస్తుంది. గిత్తను అమ్మడానికి ముందు తీవ్ర వ్యతిరేకత వ్యక్తం చేసిన సాయమ్మ , గిత్తను చావబాదిన కారణం విన్నాక , దాన్ని అమ్మేయడానికి అభ్యంతరం వ్యక్త పరచక మౌనం వహిస్తుంది. అప్పుడైనా మునెమ్మ కు అనుమానం రావాలి సాయమ్మ మౌనం పట్ల!! పైగా తన వీపు మీద కాళ్ళు ఆనించాకే, మునెమ్మ కళ్ళ ముందే దాన్ని జయరాముడు చావ బాదుతాడు . ఎద్దు చర్యలో కోరిక ఆమెకు కనిపించక పోయినా , తన ప్రాణానికి హాని జరగ బోయిందన్న కారణం తో జయరాముడు కొట్టి ఉంటాడని తోచదా? అపరాధ పరిశోధనలో చిక్కు ముళ్ళను అవలీలగా విప్ప గలిగిన మునెమ్మ కు? చివరికి సాయమ్మ పరిస్థితి ఏమైనట్లు? మునెమ్మ ఇంటి నుంచి బయలు దేరాక ఇక సాయమ్మ ప్రసక్తే ఉండదు.
నవల చివర్లో గిత్తను ఉద్దేశిస్తూ “పిలగాడిని వదులు” అని అనడం కూడా కొంత సందిగ్థతకు దారి తీస్తుంది. పిలగాడా అనేది మునెమ్మ మోహం కమ్మిన వేళ భావావేశంతో భర్తను పిల్చుకునే ముద్దు పేరు అని రచయిత చెప్పక పోయుంటే ఈ సందిగ్థతకు తావు ఉండేది కాదు. బొల్లి గిత్త కు అటువంటి భావనలు లేవని మునెమ్మ నమ్మి ఉంటే “అది ఆడోళ్ళ మీదకు పోతోందని” తరుగులోడిని రెచ్చ గొట్టే వ్యూహం లో భాగం గా అంటుందా? . ఈ మాట మునెమ్మ ఎందుకు వాడింది? కథను విశ్లేషించిన అంబటి సురేంద్ర రాజు దీన్ని మాంత్రిక కథనంగా వర్ణిస్తారు. కథతో పాటే సందేహాలు వస్తున్నా, మునెమ్మ సాగిస్తున్న పరిశోధన సందేహాలను పక్కన పెట్టించి తనతో పాటు ముందుకు లాక్కెళుతుంది.
అలాగే ఈ నవలలో తరుగులోడి చావు చాలా హింసాత్మకంగా ఆవిష్కరిస్తాడు రచయిత. బొల్లి గిత్త అతని పేగుల్ని తీసి కొమ్ములకు చుట్టుకోవడం, అతడి కడుపు లోంచి బయటికి వచ్చి పాదాల వరకు వేల్లాడుతూ ఉండిన కొమ్ముని తొక్కుకుంటూ ముందుకు వెళ్లి పడి పోవడం, అతని పేగుల్ని బొల్లి గిత్త ఇళ్ళ కప్పుల మీదకు విసిరేయడం, అతడి మృత దేహాన్ని తొక్కుతూ నాట్యం చేయడం ఇత్యాది దృశ్యాల వర్ణన భీభత్సంగా ఉండటం ….బహుశా మునెమ్మ పగ తాలూకు తీవ్రతకు తగిన ఫలితం దక్కిందని చెప్పడానికి కావొచ్చు!! కాని ఆ ఆ దృశ్య చిత్రణ చాలా వెగటు కల్గిస్తుంది.
విమర్శలు-వివాదాలు:
ఈ నవల మీద చాలా విమర్శలే వచ్చాయి. మొదటగా కాత్యాయని(చూపు) సంధించిన విమర్శనాస్త్రం పెను సంచలనాన్ని సృష్టించింది.
“గిత్తకూ మునెమ్మకూ రచయిత సంబంధం అంటగట్టారని” ఆరోపిస్తూ ఈ ధోరణి పై, ఈ రచన పై ఆమె ధ్వజమెత్తారు. “అవసరం అన్నీ నేర్పుతుంది రా సినబ్బా, ఈ మాట గొడ్డుకు కూడా వర్తిస్తుంది“ అన్న వాక్యాన్ని ఆమె సునిశితంగా విమర్శిస్తారు. మునెమ్మ, గిత్త జీవనోపాధి మాత్రమే కాక పరస్పర “అవసరాల ఆధారంగా” ఒక ప్రాతి పదిక ఏర్పర్చుకున్నట్లు రచయిత స్పష్టం చేసారని ఆమె ఆరోపణ. గిత్త రంకె లో భర్త గొంతు మునెమ్మకు వినిపించడం, రహస్య సంకేత నామం తో మునెమ్మ గిత్తను పిలవడం ఇందుకు సాక్ష్యాలని కాత్యాయని అంటారు. ఆమెను సమర్థిస్తూ డాక్టర్ భారతి (గీతాంజలి) జంతువులు తమ సెక్స్ వాంఛలను ఎటువంటి పరిస్థిత్లోనూ మనుషుల పట్ల ప్రకటించవని పశు వైద్యుల నుంచి సేకరించిన సమాచారాన్ని కూడా సాధికారకంగా ప్రవేశ పెట్టారు. శాస్త్రీయ పధ్ధతి లో ఆమె చేసిన విమర్శ చాలా న్యాయంగా తోస్తుంది. ఇదొక వికృత శిల్ప విన్యాసమని తెలకపల్లి రవి విమర్శించారు. “సామాజికతకు, సహజాతాలకు మధ్య సంబంధాన్ని రచయిత సవ్యంగా అర్థం చేసుకోలేదని ఆయన అభిప్రాయ పడ్డారు.
అయితే ఈ విమర్శల్ని డాక్టర్ కేశవ రెడ్డి కొట్టి పారేశారు. జంతువుల్లో బోర్ డమ్ సెక్స్ భావాలు మామూలేననీ, ఆవులలోను , స్త్రీలలోనూ ఉండే ఒకే రకమైన హార్మోను వల్ల ఎద్దులు అలా స్త్రీల పట్ల ఆకర్షితులు కావడం సహజమే నని అన్నారు. ఈ లెక్కన ఎద్దులు కోరిక కల్గినపుడల్లా స్త్రీల వైపు ఆకర్షితులైతే పల్లెల్లో స్త్రీల ప్రాణాలు ఏమై పోవాలని డాక్టర్ భారతి ప్రశ్నిస్తారు. ఈ పరస్పర విమర్శా ప్రతి విమర్శల సిరీస్ లో కొంతమంది రచయితను, మరి కొంతమంది విమర్శకులను సమర్థించారు. తెలుగు సాహిత్యంలో సాహితీ విమర్శలు వ్యక్తిగత స్థాయికి దిగే సందర్భాలను తరచూ చూస్తూనే ఉంటాం. ఇక్కడ కూడా అదే పరిస్థితి నెలకొంది. రచయిత ధోరణిని పర్వర్షన్ గా కాత్యాయని, తెలకపల్లి రవి పరిగణించగా, రచయిత అంతకంటే ఒక మెట్టు దిగి విమర్శకులను హిస్టీరిక్ రోగులుగా వర్ణించడం, వారిని They mean nothing to me అనడం ఆశ్చర్యాన్ని కల్గిస్తుంది. ఆయన అసహనాన్ని స్పష్ట పరుస్తుంది. They mean nothing to me అంటున్నపుడు వారి విమర్శలకు జవాబు ఇవ్వడం అవసరమా అన్న ప్రశ్న రేకెత్తుతుంది. విమర్శలు ఇలా విషయం మీద కాక వ్యక్తి గత స్థాయికి దిగడం ఆరోగ్య కరమైన ధోరణి కానే కాదు.
బొల్లిగిత్తలో మునెమ్మ భర్తను చూడటం అంటే…..కేవలం రక్షకుడిని చూసిందా? లేక మరో దృష్టితోనా అనేది ఈ నవల్లో ఎక్కడా రచయిత స్పష్టంగా చెప్పక వదిలేయడం ఈ అస్పష్టతకు కారణం. అంబటి సురేంద్ర రాజు కూడా” భర్త మరణానికి కారణమైన బొల్లి గిత్త ఆ భర్త “స్థానాన్ని భర్తీ చేయడం” పొయెటిక్ జస్టిస్ అనడం మరింత సందేహానికి తావిస్తుంది. ఏ రకంగా భర్తీ చేస్తుందన్నది ఆయనా స్పష్టంగా చెప్పరు.
అయితే మునెమ్మకు కొన్ని మూఢ నమ్మకాలు విశ్వాసాలు ఉన్నాయి కాబట్టి భర్త ఆత్మ బొల్లి గిత్తను ఆవేశించి తరుగులోడిని చంపాలని ఆమె ఆకాంక్షించిందని, అందుకే “పిలగాడిని వదులు” అని సినబ్బతో అని ఉంటుందని, ఆ కారణం చేతనే ఆమె గిత్త రంకె లో భర్త గొంతును వినగలిగి ఉంటుందని సామాన్య పాఠకుడు భావించే అవకాశం కూడా లేకపోలేదు. అయితే దీనికి కూడా రచయిత నుంచి స్పష్టమైన మద్దతు నవల్లో కనిపించదు. నర్మ గర్భమైన వాతావరణాన్ని, మాటల్ని (అవసరం అన్నీ నేర్పుతుందని, అది గొడ్డుకు కూడా వర్తిస్తుందని మునెమ్మ అన్న మాటకు ఎన్నో అర్థాలు స్ఫురిస్తాయి..) సృష్టించి ఆ ఖాళీని, సందేహాల్ని పాఠకుల మెదడులో వదిలి ఊరుకుంటాడు.
గిత్త ఒక జంతువు. దానికి “అవసరం” ఏముంటుంది? పగ ప్రతీకారం తీర్చుకునే అవసరం దానికి ఉంటుందా? పైగా….అది ఏ క్షణం లో ఎలా ప్రవర్తిస్తుందో చెప్పలేమని మునెమ్మే అంటుంది. కాబట్టి..దానికి ఆలోచన లేదు. మరి దానికి ఉండే అవసరం ఏమై ఉండాలి? అనే సందేహం పాఠకుడిని వెంటాడి తీరుతుంది. 1985 తర్వాత తెలుగు నవలలు-స్త్రీవాద దృక్పథంఅనే అంశం మీద సమర్పించడానికి మునెమ్మ పాత్రను ఎంచుకుని ఈ నవల మీద పరిశోధనా వ్యాసం రాసిన డాక్టర్ దార్ల వెంకటేశ్వర రావు గారు ఈ చివరి వాక్యానికి సంబంధించి ” కథనాన్ని జాగ్రత్తగా పరిశీలిస్తే పెళ్ళయి ఆరేళ్ళయినా పిల్లలు పుట్టక పోవడానికి భర్త లోపాన్నేదైనా రచయిత సూచించాలనుకంటున్నాడా?” అని సందేహాన్ని వ్యక్తం చేశారు.
ఇవన్నీ పాఠకుడు తనకు తానే ఊహించుకున్న జవాబులతో తృప్తి పరచుకోవాలి తప్ప నవల్లో ఇదమిత్థంగా “ఇదీ జరిగింది” అని రచయిత చెప్పడు.
అసంఖ్యాక పాఠకుల ఆదరణకు పాత్రమై, అదే స్థాయిలో విమర్శలకూ గురైన సంచనల పాత్ర మునెమ్మ!
పాఠకుల్లొ ఆసక్తిని, అనురక్తిని కల్గించడం తో పాటు, అనుమానాలను, సందేహాలను, సందిగ్ధాలను అదే స్థాయిలోరేకెత్తించిన ఒక మిస్టీరియస్ నవల గా మునెమ్మ ను చెప్పుకోవచ్చు.
తప్పక చదవాల్సిన నవల! హైదరాబాదు బుక్ ట్రస్ట్ ప్రచురించిన ఈ నవల అన్ని షాపుల్లోనూ లభ్యం!
నేను నవలను మామూలుగా చదివాను మొదట. చదువు తున్నప్పుడు కలిగిన కొన్ని భావ ప్రకంపనలతో ఏదైనా రాద్దామా అనుకుంటూ మళ్ళీ చదివాను, పుస్తకానికి కొన్ని చెవులు మడత పెట్టాను. అనుకోకుండా నేను ఆసుపత్రి పాలవ్వడం, తర్వాత ఇంటికొచ్చిన వారెవరో మరలా చదివి ఇస్తానంటూ పట్టుకెళ్ళడం జరిగాయి.
దాని సంగతే మర్చిపోయాను. మళ్ళీ మీరు ఇలా గుర్తు చేసారు.
మీ సమీక్ష చూసాక నేను రాయకపోవడమే మంచిదయ్యిందనిపిస్తోంది. నిజంగా ఇది మిస్టీరియస్ నవలే
సుజాత గారు అభినందనలు
జాన్ గారూ, ఇప్పుడైనా చదవండి. కినిగె లో కూడా దొరుకుంతోంది గా
వ్యాసం నచ్చినందుకు ధన్యవాదాలు
అప్పుడు రెండు సార్లు చదివాను సుజాత గారు
ఇప్పుడు అలా చదివే ఓపిక లేదు
బాగా రాసారండి. పుస్తకం అర్జంట్ గా చదవాలనిపిచ్చేటట్లు….
manavirama గారూ, ధన్యవాదాలండీ
వెరీ ఇంట్రెస్టింగ్!!! నేనసలు కంప్లీట్ డిఫరెంట్ గా ఊహించుకున్నాను, ఈ పుస్తకం గురించి!
సమీక్షతో పాటు అప్పటి విమర్శలు-వివాదాలు గురించి కూడా రాయడం బావుంది..
నిషి..! థాంక్యూ!
నువ్వు చదివి ఊంటావని అనుకున్నాను. ఆ విమర్శలు న్నీ సంపాదించడానికి చాలా కష్టపడ్డాను. మిత్రుల సాయంతో
ఆసక్తి కలిగేలా పరిచయం చేశారు ఈ నవలను! నవల చదువుతుంటే మీకు కలిగిన ప్రశ్నలతో పాటు మరిన్ని ప్రశ్నలు/సందేహాలు నాకు వచ్చాయి.:)
అప్పట్లో ‘సాక్షి’ సాహిత్య పేజీలో ఈ నవల గురించి కాత్యాయని గారు రాసిన విమర్శ, తర్వాత వరసగా కొన్నివారాలపాటు తీవ్రంగా కొనసాగిన చర్చ సారాంశాన్ని ప్రస్తావించటం బాగుంది. ఆ క్లిపింగ్స్ మీ దగ్గరుంటే వాటిని యథాతథంగా మీ బ్లాగులో పోస్ట్ చేయగలరా?
వేణు గారూ , అవును, ఆ విమర్శలు అన్నీ నా వద్ద ఉన్నాయి. వీలు వెంబడి నా బ్లాగ్ లో ప్రచురిస్తాను
వ్యాసం నచ్చినందుకు ధన్యవాదాలు
ఈ మిస్టీరియస్ మునెమ్మ కినిగె లో కూడ దొరుకుతుంది.
http://kinige.com/kbook.php?id=1318&name=Munemma
అనిల్ గారూ, థాంక్యూ
గత నాలుగేళ్ళుగా మునెమ్మ పాత్రను స్వప్నిస్తున్న పాఠకుడిని నేను. రచయిత నర్మగర్భ్యతని నా ఆలోచనతో విస్తరించి సమాధానాలు వెతుకుతూ, కొత్త సమాధానాల్ని సృష్టిస్తూ ఇంకా ఏమైనా కొత్త అర్థాలు స్పురిస్తాయేమో అని ఎదురుచూస్తున్నాను. సినబ్బ ప్రేమించినంతగా, ఆరాధించి పూజించినంతగా మునెమ్మను ప్రేమిస్తున్నాను. అందుకే నాకు ప్రశ్నలకన్నా సమాధానాలు ముఖ్యం. వాటికోసం ఇంకా వెతుకుతున్నాను. చూద్దాం ఇక్కడ ఇంకా ఏమైనా దొరుకుతాయేమో!
మహేష్ గారూ, మునెమ్మ ని మీరు సినబ్బ కంటే ఎక్కువగానే ప్రేమిస్తున్నారని ఏళ్ళుగా తెల్సు ! ఇక్కడ రచైత రేకెత్తించినవి కేవలం ప్రశ్నలు మాత్రమే కాదు. అనుమానాలు కూడా! అనుమానాలకు జవాబులు కాదు వెదకాల్సింది. అవి ఎలా నివృత్తి అవుతాయో చూడాలి. విమర్శకులు రేకెత్తించిన అనుమానాలకు సందేహాలకు మునెమ్మ ప్రేమికుడుగా, స్వాప్నికుడు గా మీరైతే ఏమని జవాబిస్తారు?
నేను రచయితను కాను, డాక్టరినీ కాదు గాని, నేనూ మునెమ్మను చదివిన, ఒక సాహిత్యాభిమానిగా చెపుతున్నాను డా.కేశవరడ్డి గారు చెప్పినది అక్షరాల నిజం. కాక పోతే, ఆయన డాక్టర్ కాబట్టి సైంటిఫిక్‌ గా చెపుతున్నాడు. నేను నాచిన్నతనంలో ఒక గ్రామవాసి గా చూసినది చెపుతున్నాను. కొన్ని సార్లు స్త్రీలను దగ్గరగా చూసి కోడెలు ఒకరకమైన కంపానికి గురు కావటం నేను చూసాను. అందుకని అది హై లైట్‌ చేసి చెప్పలేము. దాన్నే కేశవరెడ్డి గారు స్త్రీలలో ఉత్పత్తి అయ్యే హర్మోన్లు వాటి ఆకర్షనకు కారణం అంటున్నారు.ఎవరు నమ్మినా నమ్మక పోయినా దీన్ని సైంట్‌ ఫిక్‌ గా తెలుసు కోవటం నాకు గర్వంగా వుంది. బీస్టలిటి అనటం మాత్రం అన్యాయం.
సుజాత గారూ – ఇంకా చదువలేదండీ ఈ పుస్తకం..కానీ మీరు వ్రాసినది ఆసక్తికరంగా ఉంది. చదువుతాము
-మీ వచనా విభాగం నిర్వహణ దిగ్విజయంగా సాగాలని ఆకాంక్ష . అభినందనలండీ!
Manasa,
Thank you
Parichayam baga chesaru. Kalpanika sahityam lo anta reality unte adi patakulani ela ventadutundi? Konni khaleelu close avuthu, inkonni readers ki vadileyadam avasaram. Endukante alochanalu road mida nadavavu. Vistaristayi kabatti.
పద్మాకర్ గారూ,
మీ అభిప్రాయం తెల్పినందుకు ధన్యవాదాలు. రచయితలు ఖాళీలు, ప్రశ్నలు పాఠకులకు వదలడం పాఠకుల్లో ఆలోచనల్ని రేకెత్తించడానికే ఐతే మంచిదే! కానీ వదిలినవి ఖాళీలు కాక సందేహాలు, అనుమానాలు అయితే ఈ నవల మీద రేగినట్లే దుమారాలు రేగే అవకాశం ఉంది
సుజాత గారూ,
ముందుగా సంపాదకవర్గ సభ్యురాలిగా ఉన్నందుకు మీకు అభినందనలు, శుభాకాంక్షలు. మీ కేశవరెడ్డిగారి నవల పరిచయం చాలా బాగుంది. ముఖ్యంగా వచ్చిన విమర్శలనూ, ప్రతివిమర్శలనూ ఉటంకించడం. ఇది పరిచయాలలో కొత్త పోకడ. అభిలషణీయమైన పోకడ. రచనలను విశ్లేషించినపుడు రచయిత చెప్పనిదాన్ని గురించి మాటాడే సందర్భంలో, తమ అనుమానాలనూ, సందేహాలనూ ప్రశ్నార్థకాలుగా ఉంచాలేమో తప్ప(ఎందుకంటే, అవి ఎంత సహేతుకమని అనిపించినా, ఊహాజనితాలు గనుక) వాటిని తీర్పులుగా, సిద్ధాంతాలుగా ప్రకటించకుండా ఉండడం పేరుపడ్డ విమర్శకులు ఒక సంప్రదాయంగా స్వీకరిస్తే బాగుంటుందని నా అభిప్రాయం.
మునెమ్మ గురించి మంచి పరిచయం అందించినందుకు ధన్యవాదాలు.
మూర్తి గారూ,
నిజానికి మునెమ్మ నవల మీద వచ్చిన విమర్శలకు చాలా విలువ ఉంది. నవలను అంతకు ముందు అంత సీరియస్ గా చదవని వారు కూడా విమర్శల నేపథ్యంలో మరో సారి చదవడం జరిగింది. పైగా, నేను ఈ పరిచయం రాయడానికి ఐదేళ్ళ ముందే ఈ విమర్శల సిరీస్ వచ్చేసి ఉండటం వల్ల నవలను అన్ని వైపుల నుంచీ పరిశీలించే అవకాశం నాకు కలిగింది. నేను పడిన శ్రమల్లా ఆనాటి దిన పత్రికల నుంచి వాటిని సేకరించడమే!
ఇక రచయిత చెప్పని దాని గురించి మాట్లాడ్డం గురించి… ఇక్కడ ప్రస్తావించిన విషయాల్లో దాదాపు గా అందరూ రచయితను ప్రశ్నించారనే నాకు అనిపించింది. ఎవరి పాయింటాఫ్ యూ వాళ్ళు గట్టిగా చెప్పే సందర్భంలో కొన్ని సిద్ధాంత ప్రకటనలుగా తోచే అవకాశం ఉంది. కానీ మీరన్నట్లు పేరు పడిన విమర్శకులు గట్టిగా తమ వాదనను , విమర్శను గురి పెడుతూనే…. ఆవేశాలకు దూరంగా ఉంటే నిర్మాణాత్మకమైన విమర్శ వచ్చే అవకాశం ఉంటుంది.
ప్రోత్సాహ కరమైన మీ వ్యాఖ్యకు ధన్యవాదాలండీ
పరిచయం చాలా ఆసక్తికరంగా ఉందండీ. సంపాదకవర్గంలో భాగస్థులైనందుకు అభినందనలు..:)
తృష్ణ గారూ , ధన్యవాదాలు
సుజాత గారు
నేను నవల చదవలేదు. విమర్శ, ప్రతి విమర్శల గురించి కూడా నాకు తెలియదు. నవల గురించి, విమర్శల గురించి నేను మొదటిసారిగా ఇదే చదవడం. నాకు ఒక విషయం అర్ధం కాలేదు.
మీ సమీక్ష ఆధారంగా చూసినా రచయితకి మీరు ఆపాదించిన సందిగ్ధత, వాస్తవానికి రచయితకి లేదని ‘ఆయనే చెప్పారని మీరు చెప్పిన మాటల’ ద్వారానే అర్ధం అవుతోంది కదా?
“జంతువుల్లో బోర్ డమ్ సెక్స్ భావాలు మామూలేననీ, ఆవులలోను , స్త్రీలలోనూ ఉండే ఒకే రకమైన హార్మోను వల్ల ఎద్దులు అలా స్త్రీల పట్ల ఆకర్షితులు కావడం సహజమే నని అన్నారు” అని రచయిత చెప్పారంటే మునెమ్మకి, గిత్తకీ సంబంధం ఉన్నదని ఆయన స్పష్టం చేసినట్లే గదా? ఇక సందిగ్ధతకు తావెక్కడ?
రచయిత తన నవల గురించి వివరించి చెప్పగల పరిస్ధితి ఉన్నపుడు, నిజానికాయన ఆపని చేశాక కూడా, ఆ నవలలోని మార్మికత లేదా సందిగ్ధతల గురించి ‘మిస్టరీ’ గా చెప్పవలసిన అవసరం, మోనాలిసా పెయింటింగ్ లో ఆ మహిళ భావాలు ఏమై ఉంటాయి అని కళా పండితులు మల్లగుల్లాలు పడుతున్న రీతిలో, ఉందంటారా?
ఎప్పటిలాగానే మీ సమీక్ష ఆ పుస్తకాన్ని అర్జెంటుగా చదివెయ్యాలన్న ఆసక్తిని రేకెత్తించింది.
మరో విషయం. వాసిరెడ్డి సీతాదేవి గారి నవల ‘మట్టి మనిషి’ మీరు చదివారా? చదవకపొతే చదివి సమీక్ష రాయగలరేమో ఆలోచించాలని నా కోరిక.
విశేఖర్ గారూ, రచయిత సూటిగా చెప్పకుండా వదిలేసిన భాగానికి సంబంధించి రేగిన విమర్శకు రచయిత ఇచ్చిన జవాబులో ” జంతువుల్లో బోర్ డమ్ సెక్స్” భావాలు తలెత్తడం సహజమే నని, ఆవుల్లోనూ, స్త్రీలల్లోనూ ఉండే ఒకే రకం హార్మోన్ కు ఉండే వాసన వల్ల అవి స్త్రీల పట్ల అలా ప్రవర్తించడం మామూలే ననీ అన్నారు. గిత్తలో అలాటి భావాలు రేగడం సహజమే అంటారు. అయితే ఇది విమర్శల సిరీస్ లో ఆయన చివరగా ఇచ్చిన సమాధానం లో ఉంది. ఆ సమాధానం లో ఆయన “మునెమ్మ గిత్తలో తన రక్షకుడైన జయరాముడినే చూసింది, మునెమ్మకు లైంగిక దృష్టి లేనే లేదు” అని స్పష్టం చేసారు. అయినా ..నవల చదువుతుంటే సందేహాలు రేగుతూనే ఉంటాయి. మునెమ్మ మాటలు మిస్టీరియస్ గా ఉండటం వల్ల.
)
సమస్య అంతా అక్కడే మొదలైంది.
మట్టి మనిషి నేను చదివాను. దాని మీద రాయడానికి ప్రయత్నిస్తాను.
ధన్యవాదాలు
ఇప్పుడు ఈ పుస్తకం లోగిలి.కాం లో కూడా లబ్యం
http://www.logili.com
for all telugu books please visit
మునెమ్మ పై నా రివ్యూ . సుజాత గారిది కూడా కోట్ చేస్తూ .. లింకు రివ్యూ లాంటిదన్నమాట .. చూడండి మళ్ళీ కొత్త సమాధానాలు, వాటినుంచి కొత్త ప్రశ్నలూ పుడతాయేమో
http://thammimoggalu.wordpress.com/2013/03/01/%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE-%E0%B0%92%E0%B0%95-%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%86%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8D-%E0%B0%AE/
Saipadma garu,
Thank you !
విశేష చర్చకు దారితీసిన నవలపై మళ్ళీ సుదీర్ఘంగా చర్చించిన శ్రీమతులు సుజాత, సాయి పద్మలకు అభినందనలు. సుజాతగారు, మీరు రచయిత పక్షాన నిలబడి చాలావరకు కాడి మోశారు. అలాగే, కొన్నిచోట్ల రచయిత బాధ్యతనుకూడా గుర్తు చేశారు.
మొత్తమ్మీద సుజాత, సాయి పద్మలు మరోసారి నవలను చదవాల్సిన అవసరం కల్పించారు.
మణిభూషణ్ గారూ,
థాంక్యూ! నేను మొత్తం పరిచయం మీద తటస్థంగానే ఉంటూ కేవలం అన్ని కోణాల నుంచి నవలను పరిచయం చేయడానిక్ మాత్రమే పరిమితం అవడానికి ప్ర్యత్నించాను.
నేను కాడి మోసిన మాట నిజమే అయితే అది రచయిత పక్షాన కాదు.
)
ధన్యవాదాలండీ మీ అభిప్రాయానికి
రెండు రివ్యూలూ బాగున్నాయి. (సుజాత గారిది, సాయి పద్మ గారివీ కూడా). నేను ఈ పుస్తకం ఏడాది క్రితం చదివాను.
ఈ పుస్తకం గురించి ఎలాగైనా చాలా హైప్ ఉన్నట్టు నాకనిపిస్తోంది. దాదాపు వందేళ్ల క్రితపు ఒక తెలివైన పట్టుదల గల పల్లెటూరి స్త్రీ చేసిన అపరాధ పరిశోధన, అలాగే యాస కొద్దిగా ఇబ్బంది పెట్టినా, పూర్తిగా చదవకుండా వదిలి పెట్టలేని పుస్తకం ఇది.అంతవరకూ ఓకే.
ఇక మునెమ్మ ఈకాలం స్త్రీ లా ఆలోచించిందా?అంటే నాకు కాదనిపిస్తుంది. తెలివీ,తార్కిక దృష్టి, పగ తీర్చుకోవటానికి ఎత్తులు పన్ని భర్త ని చంపినా వారిని చంపించడం,.. ఇదంతా ఏ కాలపు స్త్రీ కైనా సాధ్యమే. నాకు ఈ విషయం లో ఆశ్చర్యం ఏమీ అనిపించలేదు.
సాయమ్మ కారక్టర్ మునెమ్మ భర్త కి ఎందుకంత కోపం వచ్చి ఉంటుందో మనకి చెప్పడానికి పనికొస్తుంది. సాయమ్మ భర్త కూడా చాలా పొసేస్సివ్, బార్య కేవలం తన చీరని వీధి భాగవుతుల (?) అబ్బాయికి అరువివ్వటాన్నే సహించలేక పోతాడు. అతని కొడుకే జయరాముడు. అతనిదీ అదే పోలిక. పశువు భార్య ని లైంగిక దృష్టి తో కాళ్లు ఆవిడ మీద వేసిందనే అనుమానం తోనే వికృతం గా ప్రవర్తిస్తాడు.
కాకపోతే, పశువు నిజంగా అలాగ చేసిందా? మునెమ్మ కి ఈవిషయం తెలిసే తెలియనట్లు అమాయకత్వం నటించిందా? అలాంటి ప్రశ్నలకీ, ఈ రివ్యూలు చదివాకా సమాధానం అవుననే అనిపిస్తోంది.
పశువు ఎలిమెంట్, అలాగే మునెమ్మ పశువు గురించి మార్మికం గా మాట్లాడటం, పశువు ని ఏకాంతంలో మోహం కమ్మినప్పుడు భర్త ని సంబోధించినట్లు పిలవటం, సినబ్బ కి మునెమ్మ తో గల సంబంధం లాంటివి రచయిత క్లారిటీ లేకుండా కావాలనే చదివేవాళ్ల ఇమాజినేషన్ కి వదిలేశారని నాకనిపిస్తుంది.
ఇక విశేఖర్ గారి ఈ కింది స్టేట్ మెంట్ తో నేను నూటికి నూరు శాతం ఏకీభవిస్తాను.
>>>>>>>>>రచయిత తన నవల గురించి వివరించి చెప్పగల పరిస్ధితి ఉన్నపుడు, నిజానికాయన ఆపని చేశాక కూడా, ఆ నవలలోని మార్మికత లేదా సందిగ్ధతల గురించి ‘మిస్టరీ’ గా చెప్పవలసిన అవసరం, మోనాలిసా పెయింటింగ్ లో ఆ మహిళ భావాలు ఏమై ఉంటాయి అని కళా పండితులు మల్లగుల్లాలు పడుతున్న రీతిలో, ఉందంటారా?
లేదు. అని నా అభిప్రాయం.
కృష్ణ ప్రియ గారూ,
మీ అభిప్రాయం వివరంగా రాశారు. ఇలాటి అభిప్రాయాలే మంచి చర్చకు దారి తీస్తాయి. సాయమ్మ భర్త పాత్ర వల్ల జరిగిన ఇన్సిడెంట్ ద్వారా తండ్రి బుద్ధులే కొడుక్కి…అన్న విషయాన్ని రచయిత ఎస్టాబ్లిష్ చేసేస్తాడు .అలాగే ఒక పనిని సాధించడానికి స్థిర చిత్తం తో బయలు దేరిన ఏ స్త్రీ అయినా మునెమ్మ లాంటి ధైర్య సాహసాల్నే ప్రదర్శిస్తుంది. దీనికి కాలం తో పని లేదన్న మాటతో కూడా ఏకీభవిస్తాను.
రచయిత ఈ నవల్లో చాలా విషయాల్ని పాఠకులకే వదిలేశారు. అవి మామూలు విషయాలు కాక, వివాదాస్పదమైనవి కావడంతో తీవ్ర స్థాయిలో విమర్శలు రేగాయి
పశువు వీపు మీదికి ఎక్కితే “ఎందుకు అలా చేసింది?” అనే ప్రశ్న మునెమ్మ లాంటి జ్ఞానికి రాక పోవడం అనుమానించాల్సిన విషయంగా తోస్తుంది నాకు కూడా ! ఇక విమర్శకులు పడిన మల్ల గుల్లాలు అన్నీ కేశవ రెడ్డి గారి సమాధానికి ముందువే! ఆ తర్వాత కూడా వారెవరూ కేశవ రెడ్డి గారి జవాబుతో తృప్తి చెందారని చెప్పలేం!
కేశవరెడ్డి గారి సమాధానంలో విమర్శకులను సంతృప్తి పరచాలనే యావ అయితే ఖచ్చితంగా లేదు. “They mean nothing to me” అని విదిల్చిపారేశారు. అంత అసహనం రచయితకు కూడని విషయమే అయినా, కొన్ని విమర్శలుకూడా అంతే లేకిగా ఉండటం దీనికి జస్టిఫికేషన్ అనుకోవాలేమో. విమర్శలతో పాటూ గోపిని కరుణాకర్ వంటి రచయితల సమర్థనలు, ప్రతివిమర్శలూ కూడా అదే సాక్షి చర్చల్లో వచ్చాయి.
ముఖ్యంగా కాత్యాయని విమర్శ కేశవరెడ్డిగారి తీవ్రస్పందనకు కారణం కావొచ్చు. రచనని బేరీజు చేసేప్పుడు రచయిత నేపధ్యాన్ని అర్థం చేసుకొని విమర్శించడం వేరు, ఆ నేపధ్యం కారణంగా రచనని ఊరికే అర్థరహితంగా నిరసించడం వేరు. కాత్యాయని చేసింది రెండవది. దానికి నేను నా బ్లాగులో సమాధానమిస్తూ రాసుకున్న మాటలు ఇవి.
“ఒక రచయిత యొక్క వర్గస్పృహ, సామాజిక ధృక్పధం, భావజాలం తను రచించే రచనలలో ఉండొచ్చునుగాక. కానీ, విమర్శకులు ఒక రచనని బేరిజు చేసేటప్పుడు రచయితనుకాక, ఆ రచనలోని సూచించిన ఆధారాలను మూలం చేసుకుని వాటిని ఎత్తిచూపే ప్రయత్నం చెయ్యాలి. అలాకాకుండా, ఉరుమురిమి మంగలం మీదపడ్డట్టు మొదటిపేరాలోనే డా” కేశవరెడ్డి “గొప్ప”తనాన్ని ఎద్దేవాచేసి. ఆయన “మార్క్సిస్టు నిష్ట” ను అపహాస్యం చేసి. పేద,దళితసమస్యలనే చురకత్తుల్ని జేబులోపెట్టుకు తిరుగుతాడనే అపవాదు మూటగట్టి. తదనంతరం అసలు విషయాన్ని ప్రారంభించడం కాత్యాయనిగారి bias ను సుస్పష్టంగా ఎత్తిచూఫూతోంది.ఒక పాఠకుడిగా ఇవన్నీ నాకు అప్రస్తుతాలు, అనవసరాలు.
పుస్తకం గురించి చెప్పకముందే కాత్యాయనిగారు విసిరిన మరొ రాయి, రచయిత “స్త్రీ సమస్యలపై సానుభూతితో తాజానవల ‘మునెమ్మ’ వెలువరించారు” అటూ రచయితకు లేని ఉద్దేశాన్ని ఆపాదించడం. ‘జయప్రభ’గారు రాసిన ముందుమాటలో “అయ్యా! మీరచనల్లో స్త్రీపాత్రే ఉండవు. ఉన్నా వాటికి ప్రాధాన్యత ఉండదు. మీధృష్టిలో స్త్రీలకి ప్రాధాన్యత లేదా? లేక స్త్రీలని ముఖ్యపాత్రగా మలచి కథ రాయగల్గిన శల్తిమీకు లేదా? ఆడవాళ్ళంటే మీకేమన్నా భయమా??” అన్న ప్రశ్నలకి సమాధానంగా ఈ నవలను రాయటం జరిగిందన్న సూచన ఉంది. అంతేతప్ప, సమీక్షకురాలు ఆరోపించిన ‘ఒంటరి స్త్రీల సమస్యలకు పరిష్కారాన్ని అందిచడానికి పూనుకున్నట్లు’గా కనీసం చూచాయగాకూడా చెప్పడం జరగలేదు.అలాంటప్పుడు, ఇంతటి ఆరితేరిన conclusion కి సమీక్షకురాలు ఎలా వచ్చిచేరారో అర్థంకాకుండా ఉంది.”
అన్ని ప్రశ్నలకూ సమాధానాలు రచయిత నుంచీ కోరుకోవడం కూడా సరైన పద్దతి కాదని నా అభిప్రాయం. రచన అనేది రచయిత చేతన(conscious),ఉపచేతన(subconscious)ల ఉత్పత్తి. అన్నిటికీ సమాధానాలు రచయితకి తెలుస్తాయనుకోవడం కూడా మన మితిమీరిన ఎక్స్పెక్టేషనే. మునెమ్మ కథ ఒక అనుభవాన్ని మిగిల్చిందాలేదా! ఒక ఉద్వేగాన్ని రగిలించిందా లేదా! ఇది ముఖ్యం. లేదా నచ్చిందా లేదా. కొన్ని ప్రశ్నలు మిగిలిపోతే మనం వెతుక్కోవాలి. అంతే.
నిజానికిందులో మునెమ్మా మిస్టీరియస్ ని రైటర్స్‌ అందరూ కలసి సామాన్య పాఠకుల్ని గందర గోల పరిచినారు.
నోరు వాయి లేని గొడ్డు రెండు కాల్లెత్తి మునెమ్మ వీపు మీద పెట్టి మూచ్చూడగానే తనకు సొంతమైన స్త్రీని ఇంకో మగపురుగు , అది గొడ్డైనా మనిషైనా, జయ రాముడు పితృస్వామ్య అహంకారంతో దాన్ని సహించలేక గొడ్డును చావ భాదటం ఏం మిస్టీరియస్సు? ప్యూడల్‌ సమాజంలోని మగ మనస్తత్వాన్ని భాగా వర్నించినట్లే!
ఇక పోతే చిత్తూరు రాయల సీమ ప్రాంతాల మనస్తత్వాల్ని- అదీ 1930 ఆ ప్రాంతంలో మగ కానీ ఆడ కాని పౌరషానికి ప్రతీకలుగా కనిపిస్తారు. ఈ పౌరషాన్ని ప్రజల్లో పెంపొందించటం కోసం వీర – అదే బొబ్బిలి కధల్ని, కాటం రాజు కధల్ని లాంటీ- గాధల్ని పిచ్చు గుంటలు, జంగాలు గానం చేయటం కనిపిస్తుంది. ఈ చారిత్రక పౌరషాల నేపధ్యం లోనే మునెమ్మ పాత్రను మనం చూడాల్సివుంది. తన భర్తను చంపిన తరుగులోన్ని బొల్లిగిత్త తోటి చంపించి ప్రతీకారం తీర్చుకోవటంలో ఎటువంటి మిస్టరీ లేదు. ఈ ఒక్క నేపద్యం లో నుండే కాక మునెమ్మను పూర్తిగా అధినిక స్త్రీ చైతంయానికి కూడా ప్రతీకగా మలచారు కేశవరెడ్డి గారు.
ఇంత క్లుప్తంగా, వివరణత్మకంగా కధ వుంటే తిమ్మిని బమ్మి జేసి, రకరకాల సైకాలజీలను ప్రవేశపెట్టీ, బీష్తిలిటి అని అదని ఇదని పాపులారితి తెచ్చినా రచయిత అనుకున్న గంయాన్ని రకరకాల మలుపులు తioోరు అని అనిపిస్తుంది.
నాకు తెలియక అడుగుతాను, వ్యక్తి గత కోపాలేవో పెట్టుకొని పంతాలు పట్టింపులు పట్టుకొని ఈ మొత్తాన్ని పాఠకుల మీద ఎందుకు రుద్దుతారు?
నాకు ఈపుస్తకం మీద వచ్చిన విశ్లేషణలు విమర్శలు చదివే అవకాశం కలగలేదు. వాటిని ఇక్కడ ప్రస్తావించడం నాకెంతో నచ్చింది. నేను చదివినపుడు మునెమ్మ గిత్తని పిలగాడా అని పిలవటంలోనూ, గిత్త రంకేలో జయరాముడి గొంతు వినిపడటంలోనూ, జయరాముడే పగ తీర్చుకోడానికి గిత్తని ఆవహించినట్టుగా తప్ప, వేరే విపరీతార్దాలేమీ కనిపించలేదు.
భర్త మరణించాడని తనకి అంత నమ్మకంగా ఉన్నప్పటికీ, బేలగా మారకుండా ముందు హంతకుల మీద పగతీర్చుకోడానికి చేసిన పయనం, ఏర్పరుచుకున్న నిబ్బరం, ఆ పయనంలో ఎంతో సమర్ధతతో వేసిన ప్రతీ అడుగూ అబ్బుర పరిచాయి. అసాధ్యం కాకపోయినా, మునెమ్మ ఓ అసాధారణం. భర్త మృతదేహాన్ని చూస్తే తట్టుకోగాలనా లేదా అని అలోచించి, తట్టుకోగల శక్తి తనకుందని తెలుసుకునే ముందడుగు వేసిన మునెమ్మ, అంత నిబ్బరమూ భర్తకి తన వెంట్రుకలే ఉరి తాడయ్యాయని తెలిసిన క్షణంలో జారిపోయినపుడు అనుభవించిన వేదన మాత్రం నాకు కళ్ళకు కట్టినట్టూ ఉంటుంది ఎపుడూ. నాకైతే మునెమ్మ మాట్లాడిన ప్రతీ వాక్యమూ, ప్రతీ మాటా ఎంతో నచ్చాయి.
పద్మ వల్లి గారూ,
విమర్శల నేపథ్యం లేకుంటే ఇదొక మామూలు పుస్తక పరిచయమే అవుతుంది తప్ప, చర్చకు ఆస్కారం లేదు. అందుకనీ విమర్శల్ని కూడా క్రోడీకరించి ప్రస్తావించడం జరిగింది.
తన వెంట్రుకలతో పేనిన తాడే జయరాముడిని ఉరి వేయడానికి కారణమైందని మునెమ్మకు తెల్సినపుడు ఆమె ఆవేదన ను అర్థవంతంగా చిత్రీకరించారు రచయిత.
థాంక్యూ
మహేష్ గారూ! కేశవరెడ్డి గారు విమర్శకులను విదిల్చిపారేశారని చెపుతూనే, ఆ తీవ్ర స్పందనకు కారణం మీరు ఊహిస్తున్నారు. దానికి జస్టిఫికేషన్ కూడా చూడటానికి ప్రయత్నిస్తున్నారు.
>> అంత అసహనం రచయితకు కూడని విషయమే అయినా.. >>
అసహనం రచయిత అభిమానులకు కూడా కూడదు కదా?
కాత్యాయిని గారి విమర్శలో లోపాలు ఉన్నాయనుకుందాం. అంతమాత్రంచేత ఆమెది ‘పైత్యం’ అని దూషించటానికి మీకయినా (మీ బ్లాగులో), మరెవరికయినా హక్కులు వచ్చేస్తాయా?
>> అన్నిటికీ సమాధానాలు రచయితకి తెలుస్తాయనుకోవడం కూడా మన మితిమీరిన ఎక్స్పెక్టేషనే. >>
ఒక రచన లేవనెత్తే ప్రశ్నలకు రచయితే బాధ్యుడు. వాటికి జవాబులు రచయితకు కాకుండా మరెవరికి తెలుస్తాయి?
@వేణు:మీరు కేశవరెడ్డిగారి వివరణ చూస్తే నా ఊహ ఎంత నిజమో, నా జస్టిఫికేషన్ ఎంత సహేతుకమో తెలుస్తుంది. కాత్యాయనిది పైత్యమని మాత్రమే నేను ఆరోపించాను. కేశవరెడ్డిగారు దాన్నే ఇంగ్లీషులో హిస్టీరియా అన్నారు అంతే తేడా. ఎందుకంటే మునెమ్మ ద్వారా పాఠకుల్ని లోకులవేసింది కేశవరెడ్డి కాదు, తన విమర్శద్వారా కాత్యాయని.
As a reader I don’t mind being fooled by an author but I refuse to be insulted by a critic.
నవల గురించి నాకు పెద్దగా తెలియదు. డా.కేశవ రెడ్డి గారి సాహిత్యంతో పెద్దగా పరిచయం లేదు. సుజాత గారూ, మీ వ్యాసం అయితే నాకు బాగా నచ్చేసింది. మీ ఉద్దేశ్యం బహుశా మీ విశ్లేషణ తో ఇంకో పది మంది చేత ఈ సాహిత్యాన్ని చదివిద్దాం అని ఉండవచ్చు. నా లాంటి సాహితీసోమరులు మటుకు, మీ వ్యాసం చదివి మొత్తం నవలే చదినివంత ఆనందంతో, మీ తదుపరి వ్యాసం కోసం ఎదురు చూస్తాం అన్న మాట
ఆ ఎద్దు, మునెమ్మ గోలేమిటో నాకు అర్ధం కాలేదు. ఎద్దు తన కాళ్ళను మునెమ్మ వీపు మీద పెట్టటం అసలు కధకు అవసరమా? ఆ పైత్యకామప్రకోపప్రయోగం లేకపోయినా చాలా కొత్తగా, ఉత్కంట కలిగించేటటువంటి కధనంతో కొనసాగుతోందని నా కనిపించింది. ఇలాంటివి మరిన్ని నవలలు మాకు పరిచయం చేస్తారని ఆశిస్తూ – యాజి.
యాజి గారూ,
వ్యాసం ఆసక్తికరంగా అనిపించినందుకు ధన్యవాదాలు!!
ఎద్దు, మునెమ్మల కత అర్థం కావాలంటే పుస్తకం చదవడం ఒక్కటే మార్గం మరి ! మునెమ్మ వీపు మీద ఎద్దు కాళ్ళు ఆనించడంతోనే అసలు కథ మొదలవుతుంది కాబట్టి అది చాలా అత్యవసరం..కథకి, విమర్శకీ నూ
ఈ వ్యాసంలో ప్రస్తావించిన విమర్శలు అన్నింటినీ ఒకేచోట పాఠకులు చదువుకోడానికి వీలుగా నా బ్లాగ్ లో పొందు పరిచాను. ఆసక్తి ఉన్నవారు అటు ఒక చూపు వేయవచ్చు
http://manishi-manasulomaata.blogspot.com/2013/03/blog-post_5.html
ఎంతో balanced గా రాసారు.
సంవత్సరం క్రితం చదివాను ఈ పుస్తకం. కేశవ రెడ్డి గారి నవలల్లో ఒక రకమైన భావ తీవ్రత వుంటుంది. ఆ తీవ్రతే చివరి వరకు ఆపకుండాచదివిస్తుంది…చదువుతుంటే కొంత ఉక్కిరి బిక్కిరి కూడా అవుతాం!
ఈ పుస్తకంపై నాకున్న విమర్శలూ,సందేహాలూ, అభిప్రాయాలతో ఓ బ్లాగు పోస్టు రాశాను. ఆసక్తి ఉన్నవారు చూడవచ్చు!
http://venuvu.blogspot.in/2013/03/blog-post.html
@ మహేష్: కేశవరెడ్డి గారి సమాధానమే కాదు; ఈ పుస్తకంపై వచ్చిన పొగడ్తలూ, విమర్శలూ అన్నీ చదివాకే నా వ్యాఖ్య రాశాను.
‘కాత్యాయనిది పైత్యమని మాత్రమే నేను ఆరోపించాను’ అంటున్నారు మీరు. అది ఆరోపణా! దూషణ కాదూ?
>> As a reader I don’t mind being fooled by an author but I refuse to be insulted by a critic.>>
రచయితలు ఫూల్ చేస్తున్నా మీలాంటి పాఠకులకు పట్టదు కానీ, విమర్శకులు గనక అవమానించబోతే మాత్రం ఒప్పుకోరన్నమాట.
ఫూల్ చేయటం అవమానించటం కాదా? రచయితలంటే మీకెందుకో ఇంత పక్షపాతం!
‘మునెమ్మ’ నవల విషయంలో జరిగిన చర్చ, లేదా రేగిన దుమారం తెలుగు విమర్శ కురచదనాన్ని సూచిస్తుందేమో అనిపిస్తోంది. సాక్షి లో కాత్యాయిని గారు ప్రారంభించినదే కాకుండా, The Sunday Indian (Telugu) పత్రికలో పసుపులేటి పూర్ణచంద్రరావు గారి సుదీర్ఘ వ్యాసంతో అప్పటి ఎడిటర్ గా నేను ప్రారంభించిన చర్చలో ఎక్కవ శాతం beastality మీద జరిగిందే. ‘మునెమ్మ’ చతురలో వచ్చినప్పుడు చదవడం వల్ల ఈ విమర్శకులు, పరిశీలకులు చేసినంత గాఢమైన విశ్లేషణ చేయలేను గానీ, first reading లో వచ్చిన ఒకట్రొండు impressions, విమర్శల్ని అన్నింటినీ చదవడం వల్ల కలిగిన peripheral అభిప్రాయాన్ని పంచుకుంటాను.
తన భార్య చీర కట్టుకున్న నటుడ్ని నరికి, ఆ చీరని నాశనం చేసిన జయరాముడి typical -oriental -pre- modern –possessive- male chauvinistic రక్తమే జయరాముడిలో కూడా ప్రవహిస్తుంది కాబట్టి, జంతువైనప్పటికీ, బొల్లిగిత్త తన లైంగిక సహజాతాల్ని చాయామాత్రంగా బైటపెట్టడంతో, అతను బొల్లిగిత్తని చంపేంత వయొలెంట్ అవుతాడు. మగాళ్ళు ఇట్టే బైటపడి పోతారు. అలా బైటపడిపోయే సామాజిక వెసులుబాటు కావల్సినంతగా ఉంది కాబట్టి, మగ పాత్రల ఉద్వేగాలు బ్లాక్ అంద్ వైట్ గా తేటతెల్లమైపోతాయి. ఆడవాళ్ళ, ముఖ్యంగా typical- oriental – pre- modern – submissive /subtle female stupidity/ profundity ఓ పట్టాన అర్థమై చావదు, రచయితతో సహా ఏ మగాడికైనా. ఇక వాళ్ళ లైంగికత Fraud, వాడి బాబు Jung లకే కాదు, ఏ occidental Simone de Beauvoir లకి కూడా కొరకరాని కొయ్యే. కాబట్టి, మునెమ్మకి బొల్లిగిత్త ఏమిటో, దాన్ని జయరాముడు చావబాదిన కారణం ఆమెకి తెలుసో తెలియదో, సినబ్బ ఆరాధన తాను పసిగటిందో లేదో ….. ఇవన్నీ చదువరులకే కాదు రచయితకీ స్పష్టంగా తెలియదు. పాత్రలు తన సృష్టి కాబట్టి తన చెప్పుచేతల్లో ఉంటాయని, తను ఆడించేలా ఆడే కీలుబొమ్మలని ప్రపంచంలో ఏ మంచి రచయితా అనుకోడు, అనుకోలేదు.
ఈ విషయం అంతగా అవగాహన లేని తెలుగు విమర్శక లోకం మునెమ్మ libidoని బొల్లిగిత్తతో ముడేసి వ్యాక్యానించడం, మునెమ్మ దాన్ని ‘పిలగా’ అని పిలిచిందని inference లు చూపించడం మొదలెట్టారు. కేశవరెడ్డి గారిని సమర్థించే వాళ్ళు కూడా ప్రత్యక్షంగానో, పరోక్షంగానో beastality గురించే ప్రధానంగా మాట్లాడారు.
కాత్యాయిని గారి విషయం తీసుకుంటే, ఆమె సున్నితంగా కనిపించే, ధృఢమైన intellectual. తన ధృఢత్వం కాఠిన్యమని అనిపించడానికి ఆమె సీరియస్ Marxist, Feminist కావడమే. మునెమ్మ ఒక దళసభ్యురాలై పగతీర్చు కొనుండుంటే, ఆమెలోని extreme leftist తృప్తి పడి ఉండేవారు. కాత్యాయిని feminist కూడా కావడం వల్ల కేశవరెడ్డి రచనలో perverted sexual fantasies కనిపించాయి. తాను Marxistనని పదే పదే కేశవరెడ్డి గారు claim చేసుకోవడం వల్ల కూడా కాత్యాయిని కోపం రెట్టింపు అయ్యిందని అనుకుంటాను.
ఐతే, Corner చేయబడటంతో కేశవరెడ్డి గారు మోతాదు మించి react అయ్యారు. రచనకి బాహ్యంగా రచయిత ఇచ్చే వివరణలకీ, చేసే reinterpretations కీ విలువ ఇవ్వనక్కరలేదు. ‘నా ఉద్దేశం అదికాదు’ అంటూ రచయిత చెప్పడం, అటువంటి పరిస్థితుల్లోకి రచయితని నెట్టేయడం రెండూ నేరాలే. ఏ కారణాల చేతో ఓ కవి, లేదా రచయిత తన ఒకానొక రచనని disown చేసుకున్నంత మాత్రాన, దాని వల్ల ప్రభావితమైన పాఠక లోకం ‘తూచ్’ అని అంతా చెరిపేస్తుందా?
ఇకపోతే, చర్చ ఒక్క అంశం మీదే concentrate కావడం వల్ల ఆ నవలలో చాలా విలువైన అంశాలు వెలికిరాలేదేమో అనిపిస్తుంది (నేను గ్రహించానని కాదు సుమండీ).
ఉదాహరణకి, తరుగులోడిని కలిసినప్పుడు, మునెమ్మ వాడిని రెచ్చగొట్టడానికి అతని తార్పుడు వ్యవహారాన్ని ఎత్తుతుంది. బొల్లిగిత్త ఆడోళ్ళమీదకి వెళ్తుందని, సిపాయిలకి తార్చినట్టు దానికి కూడా ఆడోళ్ళని పండబెట్టమని అంటుంది. ‘నీ పెళ్ళాంతో మొదలెట్టు’ అని తరుగులోడిని రెచ్చగొట్టి వాడి చావుకి రంగం సిద్ధం చేస్తుంది.
‘మునెమ్మ’ కథాకాలం రెండవ ప్రపంచ యుద్ధ కాలం. సైనిక దళాలతో పాటు Camp followers పేరిటో, Comfort women పేరిటో కొనసాగిన sex slavery ఒక దయనీయ చారిత్రక దౌర్భాగ్యం. ‘దండుముండ’ అన్న పదం మనకీ ఉందిగానీ, ‘బ్రహ్మరాక్షసి’, ‘గయ్యాళి’ అన్న తిట్ల అర్థం ఉందిగానీ, camp followers అన్న literal అర్థంలో లేదు. ఇకపోతే, సైనిక పటాలంతో comfort women ని పంపించలేని పరిస్థితుల్లో, వాళ్ళు విడిది చేసిన చుట్టుపక్కల గ్రామాల ఆడవాళ్ళని తరుగులోడివంటి బ్రోకర్లు వ్యబిచారంలోకి దించి, వ్యాపారం చేసేవారు.
సాని వృత్తి, world’s oldest profession అన్న మాట నిజమే గానీ, West దృష్టిలో prostitution మన దగ్గర లేదు. మన వేశ్యా వృత్తిలో కవిత్వం, సంగీతం, సౌందర్యం …ఇత్యాదులు, వాటి పర్యవసాన రసానందం ఉండేవి.
తరుగులోడి తార్పుడు ఉదంతం రేఖామాత్రంగా ప్రస్తావించడంలో కేశవరెడ్డి గారు చేసిన ఒకానొక ఆవిష్కరణ ఇది. ప్రపంచ సాహిత్యంలో మహారచయితల గ్రంధాల్ని చూడండి, recording the Times అన్నది ఎంత subtle గా, కళాత్మకంగా జరుగుతుందో… ఇటువంటి recorded సత్యాల వెలికితీత సీరియస్ పాఠకాభిమానులు, నిజమైన సాహిత్య ప్రేమిక విమర్శకుల విధి. అది తెలుగులో కొరవడిందని అర్థం చేసుకునేంత వరకే నా అవగాహన పరిధి, పరిమితీనూ….
;; మునెమ్మ ఒక దళసభ్యురాలై పగతీర్చు కొనుండుంటే, ఆమెలోని extreme leftist తృప్తి పడి ఉండేవారు.;;
నాకూ అదే అనిపించింది
వ్యాసం బాగుంది. దీనిపై నా వ్యాసం ( http://vrdarla.blogspot.in/search?q=%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE ) రాసిన తర్వాత డా.కేశవరెడ్డిగారు నా ఫోను నెంబరు తెలుసుకొని మరీ ఫోను చేశారు. అంతకు మందెప్పుడూ ఆయన్ని దూరంగా చూడ్డమే తప్ప, ఆయనతో మాట్లాడలేదు. ఆయనతో మాట్లాడిన తర్వాత నాకు చాలా సంతోషం అనిపించింది.
@దార్ల: ఈ లింక్ ఒకసారి చూడండి.
http://www.saarangabooks.com/magazine/?p=118
నరేష్ నున్నా గారూ! మీ వ్యాఖ్యలో ‘మునెమ్మకి బొల్లిగిత్త ఏమిటో, దాన్ని జయరాముడు చావబాదిన కారణం ఆమెకి తెలుసో తెలియదో, సినబ్బ ఆరాధన తాను పసిగటిందో లేదో ….. ఇవన్నీ చదువరులకే కాదు రచయితకీ స్పష్టంగా తెలియదు’అన్నారు.
కానీ నాకలా అనిపించలేదు. మునెమ్మ అభిప్రాయం ఏమిటో రచయిత కథలో ఎక్కడా చెప్పదలచలేదు. మార్మికత కోసమే ఆ అస్పష్టతను కథలో మిళితం చేశారని నా ఉద్దేశం.
విమర్శలు వెల్లువెత్తేసరికి ‘మునెమ్మకు ఏ కోశానా లైంగిక దృష్టి లేదు’ అని ఆయన నిర్ద్వంద్వంగా చెప్పాల్సివచ్చింది. (ref. సాక్షి సాహిత్యపేజీ చర్చ)
తాను సృష్టించిన పాత్ర గురించి ఆయనకు బాగానే తెలుసని (తెలుసనుకుంటున్నారని) ఆయన సమాధానం ద్వారానే అర్థమవుతుంది. మునెమ్మకు ఏం తెలుసో, చివరిదాకా ఏం తెలియదో దానిలో తన అభిప్రాయం స్పష్టంగానే చెప్పారు.
ఏయే గొప్పలక్షణాలు ఆ పాత్రలో కలగలిసిపోయున్నాయో వర్ణించటమే కాదు; ‘పాఠకులు మునెమ్మను ఇంకాస్త బాగా అర్థం చేసుకునేందుకు’ వివరణ ఇచ్చానని కూడా చెప్పారు. నిజంగా తనకే ఆ పాత్ర గురించి స్పష్టంగా తెలియని పరిస్థితి ఉండుంటే- తన వివరణ పాఠకులకు అదనంగా ఏదో అర్థం చేస్తుందని ఆయన భావించలేరు కదా?
మీరన్నట్టు- ‘రచనకి బాహ్యంగా రచయిత ఇచ్చే వివరణలకీ, చేసే reinterpretations కీ విలువ ఇవ్వనక్కరలేదు’అనేది నిజమే. కానీ ఇలాంటి ప్రత్యేక సందర్భాల్లో రచయితల వివరణలు పరిశీలనార్హమే.
ఈమద్య కాలంలో పుస్తకాలు చదివే తీరిక దొరకడం చాలా అరుదు…కానీ నాకు మంచి స్నేహితుడైన శ్రీ ఉదయ్ గారు మునెమ్మ పుస్తకాన్నిచ్చి చదవమన్నారు…చదివేక తెలిసింది,,,చాలా అధ్బుతమైన రచన అనీ, చదివినంతసేపూ కధలోని జరగబోయే విషయం తెలిసిపోతుంది, కానీ యేమిజరుగుతుందో ననే ఆతృత ….కధ వ్రాసిన విధానం చాలాబాగుంది…ఒక సామాన్యుడైన సినబ్బ కధచెబుతావుంటే మనం కూడా వాడితో పాటుగా కధలో లీనమైపోయి ఒక 3-D సినిమా చూస్తున్న భ్రమ కలుగుతుంది,,,నిజంగా మునెమ్మ ఒక అధ్బుతమైన నవల …
నేను మునెమ్మ రెండేళ్ల క్రితం గావును..కత్తి మహేష్ ఇచ్చినప్పుడు చదివాను… సినిమా చేద్దామనుకుంటున్నా…స్క్రీన్ ప్లే రాయగలరేమో చూడండి అన్నారు..నా వల్ల కాదని…సగం చదవగానే అర్దమైంది…అయితే ఇందులో ప్రతీకారం తీర్చుకోవటం (హ.. హ..హ.. తెలుగు సినిమా కమర్షియల్ ఎలిమెంట్) బాగా నచ్చింది…తన భర్త ని చంపినవ్యక్తి మీద ఓ అతి సాధారణ గ్రామీణ స్త్రీ…తమ ఇంటి గిత్తతో కలిసి పగ తీర్చుకోవటం సూపర్బ్…(ఇలా విశ్లేషిస్తే…సాహిత్య అభిమానులకు కోపం వస్తుందేమో)..అయితే మనకి బాగా అలవాటైన క్రైమ్ అండ్ ఫనిష్మెంట్ ఫార్మెట్ లో ఉంది కాబట్టే అంతలా నచ్చిందేమో అని నాకు అనిపిస్తూంటుంది… మీ రివ్యూ చదివాక మళ్లీ తీరిగ్గా ఓ సారి తిరగెయ్యాలనిపిస్తోంది..అయితే ఆయన రాసిన యాస చదువుతున్నప్పుడు చాలా ఇబ్బంది పెట్టింది…
సూర్య ప్రకాష్ గారూ,
నిజమే! దుఃఖాన్ని పక్కన పెట్టి రగిలే పగతో మునెమ్మ బయలు దేరడం కమర్షియల్ సినిమా ఎలిమెంటే! క్రైమ్ అండ్ పనిష్మెంట్ ఫార్ములాకి ఎప్పుడూ తిరుగు లేదు కదా!
దీనికి స్క్రీన్ ప్లే కష్టమని రచయితలు మీరు కూడా అంటే ఎలాగ? మళ్ళీ ఒకసారి చదివి చూడండి మరి
ఒక మిస్టీరియస్ మునెమ్మ్కు వచ్చిన ప్రతిస్పందన మరే రచనకు వచ్చినట్లు లేదండి! ఒక విదంగా మీరు పరిశోధన చేసినంత పని చేసినారు! ఇంకాస్త మెరుగుపరిస్తే డాక్టరేట్‌ పుచ్చు కో గలరేమో !
తిరుపాలు గారు, ఇంకా నయం!
ఆ నవల మీద వచ్చిన అన్ని పరిశోధనల్నీ, విమర్శల్నీ క్రోడీకరించి , అన్ని కోణాల నుంచీ ఆ నవలను పరిచయం చేసేందుకు ప్రయత్నించాను . అంతే! నవలే ఒక సంచలనం కాబట్టి ఎక్కువ మంది ప్రతిస్పందించారు.